Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

Ο νέος πολιτικός αστερισμός


Μια κουβέντα με το Βασίλη Σκουρή για τη Real News

Τελικά η Γερμανία κυριάρχησε πλήρως στην Ευρώπη. Μπορεί, αλήθεια, και έως πότε να υπάρχει γερμανική Ευρώπη;
ΜΑ: Αν όλοι γίνουμε Γερμανοί δε θα υπάρχει Γερμανία. Πρέπει να εξάγει στον Άρη ή να ανακυκλώνει τα πλεονάσματά της σε ευρώ στην Αφροδίτη. Αν εμείς πρέπει να γίνουμε λίγο Γερμανοί αυτοί πρέπει να γίνουν λίγο παραπάνω Νότιοι δηλαδή να ξοδεύουν περισσότερο, να αυξήσουν τις εισαγωγές, να ανεχθούν ένα σχετικά υποτιμημένο Ευρώ και λίγο παραπάνω πληθωρισμό. Διαφορετικά όσο σφραγίζουν τις δικλείδες ασφαλείας στην ευρωπαϊκή μηχανή θα την κάνουν στο τέλος να σκάσει και η Γερμανία θα ξαναγίνει ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης. Θα γίνει η Ιαπωνία της Ευρώπης γιατί και αυτή είχε πάρει στη δεκαετία του ‘80 ψηλά τον αμανέ αλλά κόλλησε στη στασιμότητα.

Ωστόσο βλέπετε ότι επιμένει και μάλιστα επέβαλε στις 26 χώρες τη θέση της.
ΜΑ: Ναι, αντιδρά σαν εξαρτημένος τζογαδόρος που πολλαπλασιάζει το στοίχημα για να καλύψει τη χασούρα. Βάζει ένα ελληνικό στοίχημα και το χάνει. Το τριπλασιάζει με Ιρλανδία, Πορτογαλία. Το δεκαπλασιάζει και δώστου… Ένα μνημόνιο για όλη την Ευρώπη αλλά υπό την εκβιαστική δύναμη των γεγονότων της κρίσης οι Γερμανοί θα αναγκαστούν, θέλουν δε θέλουν, να καταπιούν θέματα ταμπού γι’ αυτούς όπως ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σαν δανειστής έσχατης ανάγκης ή το ευρωομόλογο.

Για πολλούς η κατάσταση θυμίζει την Βαϊμάρη. Μήπως οδηγηθούμε ξανά σε ακραία πολιτεύματα και σε πολέμους;
ΜΑ: Μα έχουμε έναν ιδιότυπο πόλεμο και πρέπει πάση θυσία να αντέξουμε ώστε όταν τελειώσει να είμαστε «εκεί», δηλαδή στο «τραπέζι» που θα επαναχαράξει τον ευρωπαϊκό χάρτη για να επανατοποθετήσουμε το ελληνικό ζήτημα προς όφελός μας. Δεν πρέπει να «σπάσουμε» πρώτοι και να αναδιπλωθούμε, να απομονωθούμε στην «μικρή Ελλάς». Θα είναι και εθνικά επικίνδυνο από γεωπολιτική άποψη. Ας θυμηθούμε τον Ελευθέριο Βενιζέλο όταν άκουγε την υπόκωφη βουή των επερχόμενων σεισμικών δονήσεων και πολέμων.

Αντέχουμε όμως; Στο μυθιστόρημά σου «Έτσι κάνουν όλες» που κυκλοφόρησε πρόσφατα λες ότι ο Έλληνας βιώνει μια κατάσταση παγίδας…
ΜΑ: Να μένουμε στο ευρώ φαίνεται δυσβάσταχτο. Να φύγουμε καταστροφικό. Να μας διώξουν μπορεί προς το παρόν να προκαλέσει έναν πολιτικό, οικονομικό και νομικό Αρμαγεδδώνα. Δεν πρέπει να λιγοψυχήσουμε, να πάνε χαμένες οι θυσίες, να «σπάσουμε» αλλά να τους τη «σπάσουμε», να ανασυνταχτούμε, να αντεπιτεθούμε δημιουργικά σε μια ευνοϊκότερη για μας στιγμή με μια «κρίσιμη μάζα» δημιουργικών, παραγωγικών, πνευματικών και πολιτικών δυνάμεων. «Φτου, κι από την αρχή» δηλαδή μ’ ένα ελληνικό ας πούμε «αντιμνημόνιο».

Πριν έξι χρόνια στο «Θηλυκό Πόκερ» είχατε ένα κεφάλαιο «Τα Απίθανα Πιθανά: Νέα Δραχμή, Νέα Λίρα». Σήμερα τι πιθανότητες δίνετε στο σενάριο της δραχμής;
ΜΑ: Καθαρά σεναριακά, θεωρητικά, τετραπλάσιες από εκείνη την ειδυλλιακή περίοδο όταν τα ΑΑΑ κυριαρχούσαν στα ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης. Προς θεού όμως η σεναριακή σκέψη δεν είναι προσομοίωση της πραγματικότητας. Είναι πιθανές ιστορίες που μας βοηθούν στη χάραξη στρατηγικής. Έτσι στο καλό σενάριο για την Ευρωζώνη το 2012 δίνω μόνο 20%. Κυρίαρχο σενάριο με πιθανότητες 50% είναι το «Μια από τα ίδια», με τοξικό μείγμα ύφεσης – ανεργίας και μεγάλη αστάθεια. Στο χειρότερο σενάριο, σε αρκετές παραλλαγές όπως να μην τα καταφέρει η Ιταλία ή να σπάσει ο ελληνικός κρίκος, δίνω 20%. Υπάρχει και το απροσδόκητο, το «κουφό» σενάριο με 5-10%. Ας πούμε να επιστρέψει η Γερμανία και η ακολουθία της σ’ ένα ευρωμάρκο.

Το ερώτημα είναι γιατί ο Παπανδρέου δεν άκουσε αυτές τις προειδοποιήσεις κινδύνου.
ΜΑ: Μα γενικότερα στην κοινωνία και βέβαια στις ελίτ διαμορφώθηκε την προηγούμενη δεκαετία μια συλλογική ψευδαίσθηση που μπέρδευε τη φούσκα με τη σύγκλιση και τον εκσυγχρονισμό. Όταν υπάρχει φτηνό και εύκολο χρήμα συνήθως δε δίνουν σημασία σ’ αυτούς που χτυπούν τις καμπάνες για επερχόμενη χρεοκοπία. Δεν ήθελαν να ακούσουν  ότι το ευρώ που στην άνοδο σε έκανε Γερμανό, να τρομπάρεις με φθηνά δανεικά τις φούσκες, στην κάθοδο σε μεταμόρφωνε αυτόματα σε Αργεντινό. Μην ξεχνάς ότι το 2004 κόντραρα την ευφορία των Ολυμπιακών Αγώνων με το «Βαμπίρ και Κανίβαλοι» με ένα γιγάντιο GAP στο εξώφυλλο όπου είχα προαναγγείλλει με βεβαιότητα την επερχόμενη οικονομική καταιγίδα.

Πολλοί είπαν ότι GAP είναι και τα αρχικά του Γιώργος Ανδρέα Παπανδρέου. Επομένως η σχέση σας πάγωσε στο ξεκίνημα.
ΜΑ: Έκανα έγκαιρα ό,τι μπορούσα για να μη πιει ένας Παπανδρέου το πικρό ποτήρι της πτώχευσης που είχε γευτεί ένας Τρικούπης και ένας Βενιζέλος. Αλλά πράγματι ήταν σκληρό να λες συνεχώς σε ένα μελλοντικό πρωθυπουργό: «Πρόσεξε, είσαι ένας Ορέστης, σημαδεμένος από την τρόικα μοίρα, θα γίνεις παίγνιο περιστάσεων που σε ξεπερνούν σε μια νέα ελληνική τραγωδία, επί των ημερών σου θα ξεσπάσει ένας καταστροφικός συγχρονισμός όλων των δαιμόνων της οικονομίας». Ή να τον προειδοποιείς με το προεκλογικό «Ε, Πρόεδρε!» ότι θα κάτσει πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί από στιγμή σε στιγμή. Αλλά δεν ήταν μόνο η ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ που δεν ήθελε να ακούσει περί χρεοκοπίας αλλά ευρύτερα η πολιτική, οικονομική, ακαδημαϊκή και συνδικαλιστική ελίτ της χώρας.

Στο ΠΑΣΟΚ τι πρέπει να γίνει; Διαδοχή πότε; Και με ποιους όρους! Ή με Παπανδρέου στις εκλογές;
ΜΑ: Πάντα κρατούσα μια απόσταση από την κομματική κουζίνα. Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο να λες σ’ έναν πρόεδρο τι θα κάνει όταν μάλιστα συναισθηματικά βιώνει τον χώρο «λιόφυτο από τον παππού, από τον πατέρα αμπέλι». Ο Ντε Γκολ στην πρώτη του παραίτηση δήλωσε: «Φροντίζω να εγκαταλείπω πριν με εγκαταλείψουν τα πράγματα». Έρχεται μια στιγμή που για να μείνεις πρέπει να φύγεις, να διαβείς την «έρημο» και μόνο τότε αναγεννημένος μπορεί ενδεχόμενα να έχεις μια δεύτερη ευκαιρία. Θα δείξει σύντομα.

Οι υποψήφιοι «δελφίνοι» τι να κάνουν για να πείσουν; Γιατί δείχνουν ακόμα και να φοβούνται να θέσουν θέμα διαδοχής, ενώ δεν βλέπουμε και εναλλακτικές προτάσεις…
ΜΑ: Στο χωριό μου λένε «όταν αποκαεί το σπίτι όλοι φέρνουν νερό». Οι χαμαιλεοντισμοί εντείνουν την κρίση εμπιστοσύνης. Υπάρχουν αξιόλογα στελέχη αλλά δυσκολεύονται να υπερβούν τις παγιωμένες συνήθειές τους και να εκφράσουν με πειστικότητα μια νέα στρατηγική και κυρίως πρακτική. Εμφανίζεται γενικευμένη δυσκολία στη λογοδοσία και στην ειλικρινή αυτοκριτική. Δε διάβαζαν εφημερίδα στην ατυχή προεκλογική εκστρατεία ούτε στη χαλαρή πρώτη φάση διακυβέρνησης πριν πεταχτούμε εκτός αγορών. Προσωπικά εκφράζω την ευχή το ΠΑΣΟΚ να υπερβεί θετικά τον καθιερωμένο εαυτό του, τις παλινδρομήσεις σε ξεπερασμένες «φυλές» ή τις πρόσφατες διαιρέσεις που προκάλεσε «η λάθος διάγνωση, ο λάθος χάρτης της ευρωζώνης» και να κινηθεί με πρωταγωνιστές νέα άξια πρόσωπα που αφήνουν πίσω τους τις νοοτροπίες «βαρόνων» και «κηπουρών», με νέα αφήγηση, νέα αποτελεσματική πολιτική εν μέσω μια τραγικής ουσιαστικά πτωχευτικής διαδικασίας. Έχει ωριμάσει μια νέα ιδρυτική πράξη στον ενδιάμεσο πλειοψηφικό χώρο μεταξύ δεξιάς και κομμουνιστικής αριστεράς. Όμως, προσοχή! Συχνά η δοξολογία του νέου είναι κενολογία, παραπλανητική κούφια ρητορική.

Παλαιότερα, είχατε ταχθεί υπέρ της ανασύνθεσης της κεντροαριστεράς, υπέρ ενός νέου κόμματος στην κεντροαριστερά. Πιστεύετε ότι ήρθε η ώρα; Και με ποιες συνθήκες και πρόσωπα;
Πριν 20 χρόνια με το «ΜΕΤΑ» μίλησα για ένα μετασυμμαχικό νέο πολιτικό αστερισμό της δημοκρατικής αριστεράς, κεντροαριστεράς με δυο τρεις παραλλαγές στη μορφή του. Τότε είχαμε τη διάλυση της ζώνης του ρουβλιού, ελπίζω τώρα να μη συγχρονιστεί με τη διάλυση της ζώνης του Ευρώ. Χρειαζόμαστε σήμερα μέσα σ’ αυτή τη ρευστοποίηση των συσχετισμών, την κρίση εκπροσώπησης, την ανάδυση των κινημάτων αγανάκτησης, δεκάδες νέες αυτόνομες πρωτοβουλίες σ’ όλη τη χώρα που θα συναντηθούν και θα ανασυντεθούν προς κάτι νέο με τις πιο δημιουργικές δυνάμεις των καθιερωμένων σχηματισμών. Νέες φωνές σε νέες και παλιές φωλιές. Μετεκλογικά πρέπει να σχηματιστεί μια ανεξάρτητη επιτροπή με προσωπικότητες υψηλού κύρους η οποία θα εποπτεύει το διάλογο για το προγραμματικό πλαίσιο και τη μορφολογία του νέου πολιτικού αστερισμού ο οποίος δε θα έχει υποχρεωτικά τη μορφή κόμματος. Το αν τα υπάρχοντα σχήματα θα συμμετέχουν μέσω συντεταγμένης αυτοδιάλυσης ή μέσω συντεταγμένης συμμετοχής – συμμαχίας θα κριθεί στην πορεία.

Η Κυβέρνηση Παπαδήμου δε θυμίζει, ολίγον έστω, από Κυβέρνηση Ζολώτα; Μοιάζει να μην μπορεί να κυβερνήσει, έστω κι αν κάποιοι ζητούν παράταση του βίου της…
ΜΑ: Οι επόμενες εκατό μέρες είναι υψηλού κινδύνου. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξει σοβαρό ατύχημα. Το μόνο που δε χρειαζόμαστε είναι πολιτική αστάθεια ή κενό. Η Κυβέρνηση κινδυνεύει από τις αδικαιολόγητες κατά τη γνώμη μου ανασφάλειες του Αντώνη Σαμαρά και τις προσωπικές στρατηγικές των υποψηφίων για τη διαδοχή στο ΠΑΣΟΚ. Ο Παπαδήμος δεν πρέπει να νιώθει ανίσχυρος. Η αμοιβαία εξισορρόπηση των πολιτικών δυνάμεων και η αναδυόμενη σιωπηλή πλειοψηφία του λαού του προσφέρουν την ευκαιρία να πειθαρχήσει το κυβερνητικό σχήμα και να το κάνει πιο λειτουργικό με την άμεση αποχώρηση καμιάς εικοσαριάς και βάλε αχρείαστων υπουργών κυρίως από το χώρο του ΠΑΣΟΚ. Η άμεση αποχώρηση των υποψηφίων στη μάχη διαδοχής στο ΠΑΣΟΚ δίνει την αφορμή.

Αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία Παπαδήμος και μετά τις εκλογές ή προγραμματικές συγκλίσεις;
ΜΑ: Ανεξάρτητα από τα εκλογικά αποτελέσματα μπαίνουμε στην εποχή των κυβερνήσεων προγραμματικής συνεργασίας όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Αν υπάρξει απλώς μια εκτόνωση στις εκλογές με υπερψήφιση σημαιών ευκαιριακής διαμαρτυρίας, δίχως την κουλτούρα των εναλλακτικών λύσεων και των συνεργασιών, θα εκτοξευθούν οι πιθανότητες μιας άτακτης χρεωκοπίας και της βίαιης προσφυγής στη δραχμή με τους χειρότερους για μας όρους.

Εντυπωσίασε το γεγονός ότι κλείσατε το δεκαετή κύκλο των βιβλίων σας για την κρίση μ’ ένα ερωτικό μυθιστόρημα με «γυναίκες που κρύβουν κάτι».
Το «Έτσι κάνουν όλες» είναι μια ακραία ερωτική, θηλυκή αντιφώνηση στον εγκλεισμό που βιώνουν οι Έλληνες. Μην ξεχνάτε ότι ο Καζαντζάκης έγραψε το πιο διασκεδαστικό κι ερωτικό μυθιστόρημα, τον Αλέξη Ζορμπά, μέσα στη μεγάλη πείνα της κατοχής. Ο ήρωάς μας, του οποίου περιγράφω τον άτακτο ερωτικό βίο, ο ελληνοαμερικάνος καθηγητής «Νοστράδαμος» αντιπροσωπεύει τις διασημότητες που επί δεκαετία έκαναν λάθος οικονομικές προγνώσεις.

Flash96 | 17/12/11

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2011

Όταν τελείωσει ο "πόλεμος"...

{συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Πελοπόννησος"}

Στο νέο σας βιβλίο δώσατε τον τίτλο μιας όπερας του Μότσαρτ «Cosi fan tutte» (Έτσι κάνουν όλες)». Πώς προέκυψε;
Ο ήρωάς μου, συλλέκτης “γυναικών που κρύβουν κάτι” επιμένει ότι αγάπη σημαίνει ελευθερία. Όχι να αντικαθιστάς μια φυλακή με μια άλλη. Η αγάπη όταν γίνει εξάρτηση και βάρος, κουράζει. Εκείνη, αντίθετα, λαχταρούσε ένα μεγάλο και αποκλειστικό έρωτα, με καθολική πίστη και από τις δύο πλευρές. Τυχαία ακούγεται από το cd του εραστή της η μουσική από το “Έτσι κάνουν όλες” του Μότσαρτ. “Ε, δεν το κάνουν έτσι όλες!”, ήταν η πικρή της διαμαρτυρία καθώς τον εγκατέλειπε.


Ο σύγχρονος «Νοστράδαμος» του βιβλίου σας, διάσημος καθηγητής των οικονομικών προγνώσεων, του οποίου γίνεστε εδώ «αρχειοθέτης της ερωτικής ζωής του» και μαζί του μετράτε, ως λέτε, σαράντα χρόνια φιλίας, είναι πρόσωπο υπαρκτό ή δημιούργημα της φαντασίας σας;
Ο καθηγητής “Νοστράδαμος” είναι μια δημιουργική ανασύνθεση υπαρκτών προσώπων και καταστάσεων. Κι εγώ κατάντησα ένας μαγνητικός τομογράφος του εγκεφάλου του. Είναι ένας Διπλός Άνθρωπος, με δύο φωνές πλάι πλάι. Το αριστερό ημισφαίριό του είναι κολλημένο στην ορθολογική μονοδρομική πρόγνωση. Το δεξιό του σ’ αυτό που βρίσκεται στο κέντρο της παθιασμένης του αναζήτησης: στη γυναίκα.


«Οι άνθρωποι συχνά δεν θέλουν να ξέρουν την αλήθεια, γουστάρουν τα στραβά μάτια» ισχυρίζεται ο «Νοστράδαμός» σας. Εσείς, ωστόσο, τα δέκα τελευταία χρόνια προειδοποιούσατε για την επερχόμενη τρικυμία.
Ναι, δείχνουν ηθελημένη τυφλότητα. Όταν τα πράγματα πάνε καλά, όταν ο κύκλος είναι ανοδικός και  βρίσκονται σε ευφορία με το εύκολο δανεικό χρήμα δεν πολυδίνουν σημασία στις έγκαιρες προειδοποιήσεις κινδύνου όπως οι δικές μου επί μια δεκαετία. Δεν ήθελαν να ακούσουν, ειδικά οι ιθύνοντες, ότι το ευρώ που μας έκανε τη μια μέρα Γερμανούς να τρομπάρουμε με φθηνό χρήμα τη φούσκα της υπερχρέωσης μπορούσε την επόμενη να μας κάνει Αργεντινούς δίχως καν τις παραδοσιακές δικλείδες ασφαλείας. Ονόμασαν τη φούσκα σύγκλιση με την Ευρώπη.


Το 2009 στο προεκλογικό «Ε, πρόεδρε!» προβλέπατε την άμεση χρεοκοπία που απειλούσε τη χώρα και γράφετε πως ταυτίσατε «τη συμπεριφορά της κοινής γνώμης με του απατημένου συζύγου», όπως τη γνωρίσατε στα μέρη σας, την Κρήτη. Τώρα, επιβεβαιωμένος, πλέον, πώς νιώθετε;
Επί δέκα σχεδόν χρόνια προειδοποιούσα με σειρά βιβλίων για την επερχόμενη καταστροφή. Πικράθηκα τόσο πολύ από την αμεριμνησία της ηγετικής ομάδας πριν τις εκλογές και την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης που έχασα επί μήνες τη φωνή μου και όλοι νόμιζαν ότι είχα καρκίνο στις φωνητικές χορδές. Είχα υποστεί σοκ από τη ματαιότητα των κραυγών μου και προσευχόμουν να έχω πέσει έξω στις προβλέψεις μου για την επερχόμενη πτώχευση.


Λέτε ότι «οι άνθρωποι πάντα θα θέλουν να ξέρουν τι τους ξημερώνει. Υποφέρουν αν δεν έχουν  ένα επίπεδο ελέγχου στη ζωή τους». Σήμερα, ωστόσο, έχουν χάσει, τελείως, τον μπούσουλα. Πώς προχωράς στα τυφλά;
Αισθάνονται ότι δυνάμεις, σ’ ένα σημαντικό βαθμό πέρα από τον έλεγχό τους, ορίζουν τη δική 
τους μοίρα. Βιώνουν, όπως ο ήρωας μου που θάφτηκε ζωντανός στην υπόγεια δεξαμενή, μια ανθρώπινη κατάσταση παγίδας. Να μείνουν στο ευρώ φαίνεται δυσβάσταχτο. Να φύγουν καταστροφικό. Και πιθανόν, αν δεν γίνει κάτι συγκλονιστικό στην Ευρωζώνη, το ευρώ να μετρά μέρες, άντε βδομάδες.


Μπορεί, λέτε, να εφαρμοστεί εδώ, η φράση του Καζαντζάκη-μότο του «Νοστράδαμου»: «Δεν πιστεύω τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, είμαι ελεύθερος»;
Ο διονυσιακός πεσιμισμός του Νίκου Καζαντζάκη και του Νίτσε εμπεριέχει το δίπολο “καταστροφή - αναγέννηση” άρα μια κρυφή ελπίδα.


Όσοι, ωστόσο, αδυνατούν να την υιοθετήσουν, με τι όπλα θα πολεμήσουν τον αόρατο εχθρό που εφορμά;
Ο εχθρός μας δίνει πάντα το σχοινί που θα τον κρεμάσουμε αλλά προς το παρόν όσο πιο πολύ σχοινί μας προσφέρει τόσο πάμε να κρεμαστούμε μόνοι μας.


Ο φίλος σας «Νοστράδαμος» προβλέπει με πιθανότητα 75% ότι σε λίγο καιρό, θα κυβερνά ο Κανένας. Μέχρι τώρα, κρατούσε κάποιος το τιμόνι, δηλαδή;
Είναι ένα λεκτικό παίγνιο του ήρωά μου ο οποίος προέβλεψε ότι και ο Παπανδρέου - Πρωθυπουργός αργά ή γρήγορα θα είναι αγανακτισμένος στο Σύνταγμα. Ελλάς Ελλήνων καθολικώς διαμαρτυρόμενων αγανακτισμένων Θα γίνει κι αυτό. Στο σημερινό κόσμο οι δανειστές έχουν την ψευδαίσθηση ότι κυβερνούν τον κόσμο. Για να το πετύχουν αυτό σε μακρά διάρκεια πρέπει να εξάγουν τα προϊόντα τους στον Άρη ή στην Αφροδίτη ώστε να αδιαφορούν για την τύχη των δανειζομένων ελλειμματικών χωρών. Σύντομα θα αντιληφθούν ότι αποδεσμεύουν τυφλές δυνάμεις που θα στραφούν εναντίον τους.


Πρόβλεψη για την έξοδο από την απέραντη καταχνιά, μπορείτε να κάνετε; 
Πάντα δουλεύω με “τρία και μισό” σενάρια των επερχόμενων εξελίξεων. Το “μισό” αφορά σε αστάθμητους, μη μετρήσιμους “άγνωστους αγνώστους”. Η βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη αυτήν τη στιγμή έχει υψηλό βαθμό αβεβαιότητας για το σύνολο της Ευρωζώνης.


Στο εξωτερικό μάς θεωρούν αναξιόπιστους. Τι συναισθήματα σας δημιουργεί αυτό;
Οργίζομαι με το “προδοτικό ένστικτο” ορισμένων Ελλήνων. Αλληλοκατηγορούμενοι στα τυφλά δεν υπερασπίστηκαν σωστά πρώτα τα συμφέροντα της Ελλάδας, δεν παρουσίασαν στην κοινή γνώμη της Ευρώπης τις εγγενείς ανισορροπίες της Ευρωζώνης, δεν αποκάλυψαν πειστικά ότι τα δημοσιονομικά μας ελλείμματα έχουν σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με τα εμπορικά μας ελλείμματα, ότι τα ελλείμματα του Νότου γίνονται πλεονάσματα κυρίως της Γερμανίας.


Πώς θα βλέπατε μια ενδεχόμενη επιστροφή μας στη δραχμή;
Το κόστος -οικονομικό και εθνικό γεωπολιτικό- της επιστροφής στη δραχμή τουλάχιστον μέχρι στιγμής είναι γεωμετρικά πολλαπλάσιο του ενδεχόμενου οφέλους. Ωστόσο εδώ και πολλά χρόνια έχω υπολογίσει το “απίθανο πιθανό” της επιστροφής στη νέα δραχμή ή στη νέα λίρα για την Ιταλία. Είμαι βενιζελικός αριστερός και θέλω να αντέξουμε πάση θυσία ώστε όταν τελειώσει “ο πόλεμος” να βρεθούμε στο τραπέζι των “νικητών” κι εκεί να επανατοποθετήσουμε προς όφελός μας το νέο ελληνικό ζήτημα. Δεν είμαι του δόγματος “μικρή Ελλάς” που απομονώνεται στον εαυτό της και στο νόμισμά της.


«Μάθε να ζεις χωρίς να ξέρεις όλες τις απαντήσεις» προτρέπει ο Νοστράδαμος. Εσείς, ακολουθείτε τη συμβουλή του;
Δυσκολεύομαι, αλλά κάθε πρωί προειδοποιώ τον εαυτό μου ότι “η εξέλιξη είναι πιο έξυπνη από σένα”


Τον όποιο ελεύθερο χρόνο έχετε από τις βαριές υποχρεώσεις σας πού σας αρέσει να τον αφιερώνετε;
Διαβάζω, σκέφτομαι, πιθανολογώ και συζητώ με μικρά και μεγάλα ακροατήρια.


Τι θα λέγατε με μια φράση στον νέο Πρωθυπουργό;
Στον Παπανδρέου είχα πει “μην ξεχνάς Πρόεδρε ότι τις μεγάλες πέτρες οι μικρές τις βαστάνε”. Στον Παπαδήμο θα πω “ήθελες δεν ήθελες καβαλίκεψες την τίγρη, αν κατέβεις θα σε φάει”.

RealFM | 7/12/11

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011

Η καρέκλα

Με ρωτάτε ένα σωρό γιατί και γιατί; Όπως επιμένετε γιατί τόσοι υπουργοί, γιατί αυτό το Jurassic Park γύρω από τον Παπαδήμο όταν στην Ιταλία οι υπουργοί είναι 11 ή γιατί πρόσωπα που πολέμησαν την ιδέα μιας κυβέρνησης στοιχειώδους εθνικής συνεννόησης είναι πρώτο τραπέζι πίστα. 

Η εξήγηση είναι απλή. Εδώ και χρόνια αναπαράγεται μια κυρίαρχη ιδεολογία της καρέκλας. 

Όταν ένα πολιτικό και ιδεολογικό σύστημα έχει αφυδατωθεί αυτό που μένει είναι ο σκελετός μιας καρέκλας. 

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Νέα Ορέστεια - Νέα Ιδρυτική Πράξη


Τη βραδιά που ο Πρόεδρος Γιώργος Παπανδρέου σαν Γουλιέλμος Τέλλος έβαλε το ριψοκίνδυνο στοίχημα προειδοποίησα πως αν κερδίσεις “κερδίζεις” λίγα αν χάσεις τα “χάνεις” όλα. Οι “μη δημιουργικοί” στο περιβάλλον, πρωταγωνιστές και κομπάρσοι, σ’ έναν παροξυσμό του groupthink, σε μια αιφνίδια συσκότιση του νου (άτη) τον έσπρωξαν στο μοιραίο διάβημα. “Όπως τους διώχνει κάνουν κι αμέριμνοι τραβούν για το χαμό” λέει για την άτη του Αγαμέμνονα η Ιλιάδα. Μπορεί όμως μια χαμένη ζαριά στο πεδίο της συμβατικής πολιτικής σε ένα άλλο βαθύτερο επίπεδο της πραγματικότητας να αποδειχθεί “μαγική ζαριά”; Ναι, λέμε στην Έβδομη Αίσθηση. “Είναι η μαγική ζαριά που βγάζει το μοιραίο αριθμό με τον οποίο κερδίζεις ακόμα κι όταν τα έχεις χάσει όλα” (1). Ναι, εφόσον εισερχόμεθα στην τραγική αίσθηση του ναυαγισμού που μεταμορφώνει εσωτερικά τους ανθρώπους και μπορεί να δημιουργήσει τελικά την τραγική συναίσθηση μιας κοινής μοίρας.
Σε λίγο ο “Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο”(2), ο Killer, δεν θα είναι Πρωθυπουργός. Μπορεί η θυσία του, ο “ιδρυτικός φόνος” να γίνει η απαρχή μιας νέας ιδρυτικής πράξης στην πολιτική ζωή όπως είχαμε προαναγγείλει;(3)
Τις μέρες του 2004 που αναλάμβανε δημοψηφισματικά θριαμβευτής αρχηγός τον έβλεπα και το έγραψα σαν νέο Ορέστη σημαδεμένο από την Τρόικα Μοίρα της φυλής του Ατρέα (Κλωθώ, Λάχεσις, Άτροπος). Το ΠΑΣΟΚ ήταν η φυλή του Ατρέα, το “Άργος”, ο κύκλος της Νέας Ορέστειας, η πολιτική οικογένεια του παπα-Ανδρέα (Σταυρόπουλου) από το Καλέντζι της Αχαΐας που κυριάρχησε μεταπολεμικά στην Ελλάδα(4).
Η τραγική γνώση δημιουργούσε μέσα μου το σκοτεινό συναίσθημα που καλλιέργησε ο Αισχύλος ότι στην “τρίτη γενιά”, στους “εγγονούς” της ιστορίας πληρώνονται τα παλιά και ανεξόφλητα “χρέη”. Κάθε χρόνο έγραφα ένα βιβλίο με αποκλειστικό θέμα σε πολλές παραλλαγές τις προειδοποιήσεις κινδύνου ενώπιον μιας επερχόμενης καταστροφής. Επεχείρησα μάταια να υποδυθώ το ρόλο ενός διακριτικού Πυλάδη δίχως να μπλέξω ποτέ σε διαγκωνισμούς και παίγνια εξουσίας. Εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης, συστημικής, ελληνικής και ευρωπαϊκής, προειδοποιούσαμε, τα διαβολικά γεγονότα θα συνωμοτούν σε μια καταστροφική αλυσίδα κι ο “αναίτιος εγγονός” της ιστορίας, ο νέος Ορέστης τη μια θα ολιγωρεί και θα αφήνει τα πράγματα να πάρουν το δρόμο τους, την άλλη κάνει επιλογές σε πρόσωπα και πράγματα θαρρείς και υπακούει σ’ ένα τυφλό κάλεσμα της Τρόικας Μοίρας για να πραγματωθεί ο “χρησμός” ως αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία. Ο αμείλικτος μηχανισμός της ελληνικής τραγωδίας πήρε μπροστά. Ο νέος Ορέστης γίνεται τελικά παίγνιο περιστάσεων που ξεπερνούν τον έλεγχό του και τη δική του ευθύνη και μεταμορφώνεται παρά τη θέλησή του σε ήρωα τραγωδίας.
Ο εγγονός του Ατρέα φάνηκε να ολοκληρώνει και να επεκτείνει το “Βασίλειο των Ατρειδών”, στην πραγματικότητα όμως το “διαλύει”, τελειώνει δηλαδή την παλαιά τάξη πραγμάτων και αντικειμενικά θέτει στην ημερήσια διάταξη ένα ιδρυτικό ζήτημα, όπως συμβαίνει λυτρωτικά, καθαρτήρια σε κάθε τραγωδία. Όταν πρωταγωνιστές, εχθροί και “φίλοι”, - μέγιστοι εν τοις μικροίς, ελάχιστοι εν τοις μεγάλοις -, όταν “αδελφοί” και “συγγενείς” - νευρωτικές Ιφιγένειες και Ηλέκτρες -, όταν μαθητευόμενοι μάγοι, ολέθριοι συμβουλάτορες, “προδότες” και “προδομένοι”, βαρόνοι, “κηπουροί”, κι αποδιοπομπαίοι τράγοι είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στους χιλιοπαιγμένους ρόλους, εκείνος ήρεμα, απλά, στωικά, όπως πρέπει στην ιερότητα του τραγικού ήρωα, αναγγέλλει από το βήμα της Βουλής το τέλος του θυσιαστικού κύκλου με τα παρακάτω λόγια:
“Ελπίζω να συμβολίσουν αυτές οι πράξεις μου μια διαφορετική εικόνα και κουλτούρα στην πολιτική μας ζωή... να στείλουν ένα μήνυμα ότι δεν είμαστε μεταξύ μας εχθροί, ότι μπορούμε να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλο χωρίς μίσος, χωρίς πόλωση, με αλληλεγγύη και αγάπη”.
Ο “εγγονός”, δίχως ίσως να το έχει συνειδητοποιήσει ακόμα και ο λογογράφος του, το ξεκόβει σε όλους όπως ο Αρτώ “Κύριοι, καιρός να τελειώνουμε με τα παλαιά αριστουργήματα”.
Η παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου αντικειμενικά, ανεξάρτητα από εφήμερες περιπλοκές, εμβαλωματικές, ψυχαναγκαστικές λύσεις της στιγμής, τις υστερικές άμυνες του παλαιού καθεστώτος, εγκαινιάζει στο άμεσο μέλλον μέσα από μια οδυνηρή μετάβαση ένα νέο πολιτικό και πολιτειακό κύκλο, μια τριπλή ιδρυτική πράξη
  • την είσοδο στην εποχή των συμμαχικών προγραμματικών κυβερνήσεων και το τέλος του παλαιού δικομματισμού
  • τη νέα ίδρυση, τη θετική υπέρβαση της “φυλής του Ατρέα”, τη ριζική ανασύνθεση του πολιτικού χώρου μεταξύ δεξιάς και κομμουνιστικής αριστεράς, την ενεργό παρουσία ενός νέου πολιτικού αστερισμού που θα υπερβαίνει τις παλαιές συντεταγμένες
  • τον πολιτειακό - συνταγματικό μετασχηματισμό του μεταπολιτευτικού καθεστώτος.


Ένα δημοψήφισμα τον έφερε στην κορυφή, ένα “δημοψήφισμα” προκάλεσε την πτώση του αλλά ίσως είναι στο τέλος αυτή η ακούσια “μαγική ζαριά” που κερδίζει όταν τα έχεις χάσει όλα. Δεν έχω αυταπάτες. Οι μοιραίοι “επαγγελματίες”, πριν πηδήξουν στο επόμενο βαγόνι, θα κάνουν τα πάντα να τον φέρουν στα μέτρα τους, να σκηνοθετήσουν τη μετατροπή του από σεβαστό πρωταγωνιστή μιας ελληνικής τραγωδίας σε ήρωα παρωδίας. Να συρρικνώσουν δηλαδή το ιδρυτικό νόημα των στιγμών που ζούμε. Όμως ο κύβος ερρίφθη.

---------------
1. Έβδομη Αίσθηση, σελ. 89
2. Ε! Πρόεδρε, σελ. 18-20
3. Έβδομη Αίσθηση, σελ. 143
4. Ζητούνται Αλχημιστές, σελ. 290 - 305

Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2011

Σχόλιο στις ερωτήσεις σας...


Μου λέτε να σχολιάσω τις διαφαινόμενες εξελίξεις. Δεν τις γνωρίζω. Αλίμονο, λέω αν ένα βήμα πριν το γκρεμό μεταλλαχθεί η άτυπη μέχρι σήμερα συμπαιγνία των “αντιπάλων συμπαικτών” στους καθιερωμένους ρόλους με μια τυπική συμπαιγνία ανασφαλών ηγεσιών με ψευδώνυμα πρόσωπα. Κάτι τέτοιο δε θα είχε σχέση με μια κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης, έστω περιορισμένων στόχων, ούτε θα ενίσχυε την εθνική αξιοπιστία, καθώς γλιστρούμε σαν χώρα όλο και πιο γρήγορα προς το χειρότερο σενάριο. Ελπίζω να μη συμβεί.

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011

Δήλωση για την αποψινή ψηφοφορία

Αν έστω στο παραπέντε οι βασικοί πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής δεν σταματήσουν τις αξιοθρήνητες μπλόφες και δεν αποσαφηνίσουν ρητά και κατηγορηματικά τις προθέσεις τους δεν πρόκειται να μετάσχω σε μια ψηφοφορία η οποία μπορεί στη συνέχεια να αποδειχθεί παρωδία.

0,000034

Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2011

Σχόλια στο παρά πέντε - ΕΝ ΘΕΡΜΩ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ας έρθουν όλοι στα συγκαλά τους τις επόμενες ώρες


Στο παρά πέντε, πριν το χαμό, ας έρθουν στα συγκαλά τους οι πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής, ας παραμερίσουν τον τυχοδιωκτικό εγωισμό και ας κάνουν όλοι ένα μικρό βήμα πίσω για ένα τουλάχιστον ελάχιστο σταθεροποιητικό πλαίσιο εθνικής συνεννόησης για το σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης εθνικής ανάγκης μέχρι να πάμε σε εκλογές σε συμφωνημένο ασφαλή χρόνο.
Θεωρώ ότι κανείς δεν έχει τη νομιμοποίηση να βάλει σε αμφισβήτηση τη συμμετοχή της Ελλάδας στο Ευρώ ή πολύ περισσότερο να εμφιλοχωρείται, σε μια δημοψηφισματική διαδικασία, έστω σαν υποψία, ένα καισαρικού τύπου διχαστικό δίλημμα “ή εγώ ή η δραχμή”. Το θεωρώ άλλωστε παντελώς ασύμβατο με την ιστορία και την προσωπικότητα του Πρωθυπουργού
Καμιά φορά όμως αξιόλογοι άνθρωποι τραβούν τα μαλλιά τους για να τα καταφέρουν να ξεκολλήσουν από το βάλτο. Αυτό έκανε και ο Γιώργος Παπανδρέου στο άγχος του για μια δημοκρατική νομιμοποίηση των προσπαθειών του να διασώσει τη χώρα εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου σε απελπιστικές συνθήκες.
Ό,τι κι αν γίνει πρέπει να μπει άμεσα “ζώνη ασφαλείας” στη χώρα μέσω μιας στοιχειώδους τουλάχιστον δημοκρατικής συνεννόησης. Ας σεβαστούν τουλάχιστον οι πρωταγωνιστές έναν έσχατο κανόνα - όριο του πολιτικού ανταγωνισμού: την μη καταστροφή της χώρας. Διαφορετικά το σύμπλεγμα Ύβρις - Νέμεσις της ελληνικής τραγωδίας θα κτυπήσει αμείλικτα τους πάντες και διαδοχικά στη σειρά.
Ας πάρουν όλοι μια ανάσα και ας αντιδράσουν με καθαρό “κρύο” κεφάλι. Θεωρώ αυτονόητο ότι ο Πρωθυπουργός πρέπει να διευκολύνει τις ομαλές πολιτικές εξελίξεις, να αποσύρει εντός των επόμενων ωρών την πρότασή του για δημοψήφισμα τουλάχιστον αυτή τη χρονική περίοδο και να συμβάλει στο σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ανάγκης.



Πολιτική Αθλιότητα αθλίων yes men

Θεωρώ πρωτοφανή αθλιότητα τον υπαινιγμό ότι οι βουλευτές που υποστήριξαν ένα ελάχιστο έστω σταθεροποιητικό πλαίσιο εθνικής και κοινωνικής συνεννόησης ή μια κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης υπηρετούν “συμφέροντα”. Άλλωστε ο ίδιος ο Πρόεδρος πήρε μια πρωτοβουλία που έμεινε στη μέση για το σχηματισμό της τον Ιούνιο και μάλιστα, ενδεχόμενα, δίχως αυτόν στη θέση του Πρωθυπουργού. Στη μία και μοναδική συζήτηση που είχαμε μαζί πριν τρεις μήνες κάθε άλλο παρά απέκλεισε αυτό το ενδεχόμενο και πολύ περισσότερο δεν το θεώρησε υπονόμευσή του. Το εντελώς αντίθετο. Εκτός κι αν συνωμοτούσε εναντίον του εαυτού του.
Όσο για μένα γνωρίζετε ότι πριν τις εκλογές είχα φωνάξει ότι χρειάζεται η νέα κυβέρνηση να έχει ντε φάκτο χαρακτηριστικά έκτακτης εθνικής ανάγκης για την αποτροπή της χρεωκοπίας (βλέπε στο Ε, Πρόεδρε! το κεφάλαιο Κυβέρνηση Έκτακτης Εθνικής Ανάγκης σελ.87) (Αύγουστος 2009) κάτι που δεν ταυτιζόταν βέβαια με τη συγκυβέρνηση.
Η επινόηση συνωμοσιών και η κατασκευή “εχθρών” και “προδοτών” είναι πάντα το έσχατο καταφύγιο εξουσιομανών yes men και αυλικών. Θεωρώ λοιπόν ελεεινή πολιτική αθλιότητα να γίνεται ανάλογος υπαινιγμός για βουλευτές που θα μπορούσαν να ηρωοποιηθούν τζάμπα πριν λίγο αλλά σηκώνουν το σταυρό του μαρτυρίου για να μη βγει ο αναπνευστήρας από την εντατική που βρίσκεται η πατρίδα μας και μάλιστα για επιλογές που κανείς ποτέ δεν άκουσε τη γνώμη τους.



Η αναδιάρθρωση του χρέους και οι ηρωικοί “πολέμαρχοι” εναντίον των τραπεζών

Δεν αξίζει τον κόπο να απαντά κανείς σε ανθρώπους που τα έκαναν θάλασσα. Θα θυμάστε ότι πριν ακόμη πεταχτούμε οριστικά εκτός αγορών έθεσα δημόσια πρώτος την ανάγκη άμεσου πολιτικού διακανονισμού  του ελληνικού χρέους - προς ιδιώτες και “επίσημους” φορείς - μέσω ενός συνολικού αναπρογραμματισμού του με ανταλλαγή ομολόγων εγγυημένη από την Ευρωζώνη. Ήταν μια πρόταση έμμεσης και άμεσης μερικής διαγραφής του χρέους με παράλληλη οχύρωση των ασφαλιστικών ταμείων και των ελληνικών τραπεζών που διασφάλιζε την ελληνικότητά τους και απέτρεπε το ξεπούλημά τους σε εξευτελιστική τιμή στους γύπες (vulture funds). Αν γινόταν τότε αυτός ο διακανονισμός με χρέος ακόμα στο 120-130% του ΑΕΠ, συν ένα διετές πρόγραμμα δραστικών περικοπών στις μη ανταποδοτικές υπηρεσίες του δημοσίου συν αντισταθμιστικές νομισματικές και επενδυτικές “ενέσεις” από την ΕΕ δε θα χρειάζονταν τα γιγαντιαία Μνημόνια. Δυστυχώς όμως η Ευρωζώνη έκανε λάθος διάγνωση και πρόγνωση και κινήθηκε με λάθος χάρτη όπως το είχα προαναγγείλει προεκλογικά με το Ε, Πρόεδρε! Ο αναγνώστης μπορεί να βρει αναλυτικά τη σκέψη μου  στο κείμενο Πλάτων και Διονύσιος αναδιαρθρώνουν το Χρέος (Έβδομη Αίσθηση 2010, σελ. 281-303) και στο κείμενο που είχα διανείμει τότε στους βουλευτές όλων των κομμάτων με τίτλο “Εδώ και τώρα επανατοποθέτηση του Ελληνικού ζητήματος στην Ευρωζώνη”. Παραθέτω μόνο ένα ενδεικτικό απόσπασμα της πρότασής μου εκείνη την περίοδο.



Δεύτερο, συνολικός αναπρογραμματισμός το ταχύτερο δυνατό του δημόσιου χρέους της Ελλάδας
Οι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων θα κληθούν να τα ανταλλάξουν (swaps) με νέα ομόλογα σε δύο με τρεις παραλλαγές, συμβατές με τις ιδιαιτερότητες των δανειστών μας, εγγυημένα από την ΕΚΤ ή άλλο πρόσφορο θεσμό της ευρωζώνης, τα οποία θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και ευνοϊκότερα επιτόκια. Πιθανόν ορισμένοι διεθνείς ιδιώτες επενδυτές ομολόγων να προτιμήσουν τα discount bonds, με έκπτωση επί της αρχικής τιμής για να απεμπλακούν άμεσα από την ελληνική περιπέτεια ή για δικούς τους λόγους επείγουσας ανάγκης ρευστότητας.
Πρόκειται για τον πρώτο στην ιστορία διακανονισμό χρέους σε ανεπτυγμένη χώρα που συμμετέχει σε οικονομική και νομισματική ένωση και συνεπώς υπάρχουν κενά σχετικής οικονομικής κουλτούρας, καθώς και τεχνικά και νομικά κενά που μπορούν να καλυφθούν σύντομα με κατάλληλη προετοιμασία. Η Ελλάδα διατηρεί σημαντικό νομικό πλεονέκτημα καθώς το ελληνικό χρέος στη συντριπτική του πλειοψηφία υπάγεται στο ελληνικό δίκαιο. Ο προτεινόμενος διακανονισμός έχει ποιοτικές διαφοροποιήσεις από τις παλαιού τύπου αναδιαρθρώσεις. Έχει έντονα συντεταγμένα πολιτικά χαρακτηριστικά αφού η ανταλλαγή σε μεγάλο βαθμό συντελείται μεταξύ επίσημων θεσμών της ευρωζώνης. Ικανοποιεί τα αμοιβαία συμφέροντα και τις εύλογες ισορροπίες μεταξύ πολιτικής και αγορών, χωρών - πιστωτών και χωρών - δανειζομένων καθώς και μεταξύ επίσημων δανειστών (ΕΚΤ, χώρες ευρωζώνης, ΔΝΤ) και των ιδιωτών επενδυτών καθώς οι πρώτοι έχουν προβάδισμα στην ικανοποίησή τους με πιθανό αποτέλεσμα ένας μικρός σχετικά αριθμός των τελευταίων να επωμιστεί μεγαλύτερα βάρη από το διακανονισμό. Σταθεροποιεί και οχυρώνει τις ελληνικές τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες καθώς και τα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων.
Η εμπειρία ορισμένων αναδιαρθρώσεων χρέους χωρών της Λατινικής Αμερικής υπό το Brady Plan, από το όνομα του τότε υπουργού Οικονομικών των Η.Π.Α., παρουσιάζει ορισμένες αναλογίες με την πρόταση αυτή αλλά τα δεδομένα της ευρωζώνης είναι πολύ διαφορετικά. Εκεί υπήρξε ανταλλαγή ομολόγων τραπεζών που ήταν εκτεθειμένες στο υψηλό χρέος των χωρών αυτών με τα Brady bonds, εγγυημένα από το αμερικανικό δημόσιο.



Η πρόταση αυτή για μια συντεταγμένη “αναδιάρθρωση του χρέους” σε τακτά διαστήματα επικαιροποιούνταν δημόσια. Αντιμετώπισα τότε σχόλια ορισμένων στελεχών της κυβέρνησης αλλά και της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί “εγκληματικών” προτάσεων, “καταστροφικών”, υπονομευτικών των ελληνικών τραπεζών(!) που παίζουν το παιχνίδι των κερδοσκόπων και άλλα χειρότερα.
Γι’ αυτό το λόγο χάλασαν και στοιχειώδεις προσωπικές σχέσεις. Τα ίδια περίπου πρόσωπα λένε τώρα με την ίδια ευκολία τις εντελώς αντίστροφες κατηγορίες. Οι ηρωικοί “πολέμαρχοι” εναντίον των τραπεζών αποδέχθηκαν την αναδιάρθρωση μόνο όταν την επέβαλε υποχρεωτικά η Μέρκελ αλλά τώρα με τους δικούς της σκληρούς όρους. Συνηθισμένα πράγματα, θα πείτε, στην ελληνική πολιτική ζωή. Αρκεί να θυμηθώ τις ίδιες κατηγορίες όταν παρουσίαζαν σαν εθνική προδοσία την επένδυση της Εθνικής Τράπεζας στην Finansbank δίχως ποτέ να κάνουν την αυτοκριτική τους. Έκαναν και τότε πόλεμο κατά των ιδιωτικών τραπεζών;



Ο Τζέφρι Σακς μας έλειπε...

Πράγματι φίλε, όπως μου γράφεις στο Έτσι κάνουν όλες εμφανίζω τον Τζέφρι Σακς του Κολούμπια σαν έναν οικονομολόγο - υπόδειγμα σε αποτυχημένες και καταστροφικές προβλέψεις(σελ. 74). Όμως φίλε, αγνοώ πως ο Τζέφρι Σακς ήταν στην ελληνική διαπραγματευτική ομάδα στην τελευταία σύσκεψη κορυφής, όπως ισχυρίζεσαι ότι διάβασες στον Τύπο. Δεν το πιστεύω. Το αποκλείω. Άλλο καλώς κακώς να είναι συνομιλητής του Πρωθυπουργού σαν διασημότητα. Ξέρω ότι τώρα το “παίζει” προστάτης των φτωχών και “αγανακτισμένος” (!) στη Wall Street αλλά ήταν ο σύμβουλος της εποχής Γιέλτσιν που σχεδίασε την ολέθρια “θεραπεία σοκ”  και το θεσμικό πλαίσιο για την αρπαγή της δημόσιας περιουσίας από τους ολιγάρχες της Ρωσίας μέσω δήθεν λαϊκών συμμετοχικών σχημάτων. Ξέρω επίσης ότι πρόσφατα δημοσίευσε ένα σενάριο - μοντέλο για την ανάπτυξη της Ελλάδας την επόμενη δεκαετία εντελώς απλουστευτικό αφού, εκτός των άλλων, παρέβλεπε τις συνέπειες της επιταχυνόμενης δημογραφικής γήρανσης στο χρέος, στην παραγωγικότητα της εργασίας και στις αξίες των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων. Ελπίζω να μη συμβούλευε τον Πρωθυπουργό στη διαχείριση της κρίσης. Το αποκλείω.