Κυριακή 26 Ιουνίου 2011

Πέντε ερωτήσεις...



ΠΕΝΤΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ
-ενόψει του κρίσιμου δεκαπενθήμερου-


Η αγορά χρόνου και η ερεβώδης ηδονή του "τέλους"

Η φράση της ημέρας στην Ευρωζώνη είναι "αγοράζουμε χρόνο". Το είπε προχτές και η Μέρκελ. Χρόνο για ποιον και γιατί; Ο χρόνος της ευρωκρατίας και ο χρόνος των αγορών είναι διαφορετικός. Ο χρόνος των αγορών και ο χρόνος των κοινωνιών είναι πολύ διαφορετικός. Ο χρόνος των κοινωνιών σε Βορρά και Νότο της Ευρωζώνης είναι ακόμα πιο διαφορετικός καθώς δε συγκλίνουν οικονομικά και  δεν υφίσταται μια φαντασιακή, βιωματική, μυθική κοινότητα ανάμεσά τους. Ο πολιτικός χρόνος στις διαφορετικές πρωτεύουσες της Ευρώπης αποκλίνει επικίνδυνα σε σημείο να σπάσει. Ο χρόνος προσφέρει ευκαιρίες, όταν δεν μπορείς να κάνεις διαφορετικά, αλλά πάντα εμπεριέχει τη φθορά, την εξάντληση, την απώλεια ενέργειας (νόμος εντροπίας στη φυσική). Η Ευρωζώνη έπαιξε λάθος στο παιχνίδι με το χρόνο. Μάλλιασε η γλώσσα μας, κουράστηκε το χέρι μας να γράφουμε πολύ πριν τις εκλογές του 2009 για το "Λάθος Χάρτη", λάθος διάγνωση, λάθος χρόνο, λάθος αναβολή και αναμονή στην οριστική επίλυση της κρίσης χρέους Οι αγορές απεχθάνονται την ασάφεια και τη μακρόχρονη αναμονή και τείνουν τότε να προεξοφλούν τις εξελίξεις με βάση το χειρότερο σενάριο. Οι κοινωνίες δεν την αντέχουν, ιδιαίτερα η ανυπόμονη ελληνική, για την οποία μεταφορικά λέγαμε στο Ε, Πρόεδρε! ότι είναι πρώτη παγκοσμίως στην κατανάλωση αντιβιοτικών, δηλαδή στην επιθυμία για βιαστική "θεραπεία".
Τώρα ζούμε ένα παράδοξο, τραγικό συγχρονισμό: οι αγορές στις προβλέψεις τους για την Ελλάδα, οι κοινωνίες του Βορρά στην κορύφωση του ευρωσκεπτικισμού τους εναντίον της ελληνικής διάσωσης, οι ελίτ της Ελλάδας σε σημαντικό βαθμό αλλά και οι "Πλατείες" της, συγχρονίζονται και καταλαμβάνονται από μια ανυπόμονη, απελπισμένη, ερεβώδη "ηδονή" να επισπεύσουν και να "ζήσουν" την τελική πράξη του δράματος. Η αυτοκτονία μας με την οποία απειλούσαμε διαπραγματευτικά τους εταίρους μας αρχίζει να ενδοστρέφεται εναντίον του εαυτού μας.
Κι όμως τώρα ξανατίθεται με άλλους όρους το ίδιο αρχικό ερώτημα: Μπορούμε να σωθούμε ακόμα και με "Λάθος Χάρτη"; Μπορούμε να επαναλάβουμε πειστικά τον υπαινιγμό που ψιθύρισα στον Στρος Καν στη Βουλή πριν επτά μήνες "Χρέος μας, Πρόβλημα σας"; Μπορούμε να αγοράσουμε χρόνο, έστω πιο ακριβά, και αυτή τη φορά να τον εκμεταλλευτούμε αποδοτικά; Μπορεί το ολέθριο μειονέκτημα της χρονικής καθυστέρησης και της γιγάντωσης του χρέους να μετατραπεί σε πλεονέκτημα; Πότε; Πώς;




Ο άγνωστος Χ στην άλυτη εξίσωση της ελληνικής κρίσης χρέους

"Αγοράζουμε χρόνο" αποδοτικά αν φτάσουμε στη στιγμή Χ, στο timing, στο "γνωστό - άγνωστο" Χ που θα κάνει εφικτό τον οριστικό πολιτικό διακανονισμό του Ελληνικού χρέους. Το χρέος μας είχε μια δυναμική και ένα μέγεθος που δεν ήταν βιώσιμη η αναχρηματοδότησή του με τους υπάρχοντες όρους αποπληρωμής και το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια. Αυτό φωνάζαμε από την αρχή απέναντι στις "επίσημες" απόψεις για προσωρινή κρίση ρευστότητας και απλή κερδοσκοπική επίθεση. Ο χρόνος που περνά μεταβάλλει τη σύνθεση του χρέους από τους ιδιώτες προς τους επίσημους θεσμούς της Ευρωζώνης (ΕΚΤ - κράτη) και συνεπώς η λύση θα είναι περισσότερο πολιτική και λιγότερο αγοραία. Ο "γνωστός - άγνωστος Χ" είναι ο άριστος χρόνος για την τριπλή λύση που μετατρέπει την πολιτική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σε πολιτική αναδιάρθρωση της ζώνης του ευρώ: Πρώτο, το Ταμείο Διάσωσης ΙΙ προχωρεί σε μερική διαγραφή του "επίσημου" χρέους πάνω από το μέγεθος που αντιστοιχεί στο επιτόκιο δανεισμού του πυρήνα της Ευρωζώνης. Συγκεντρώνει και αναπρογραμματίζει με μακρόχρονο ορίζοντα το συνολικό χρέος με επιλογές στους κατόχους ομολόγων. Εξασφαλίζει πενταετή περίοδο χάριτος για την έναρξη της αποπληρωμής του ώστε να ξεκινήσει η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας δίχως τα βάρη των τόκων. Δεύτερο, εκδίδει ευρωομόλογο σε μια από τις πρόσφορες μορφές του. Τρίτο, ιδρύεται ενιαίο "Υπουργείο" Οικονομικών της Ευρωζώνης για μια ελάχιστη κοινή δημοσιονομική και φορολογική πολιτική. Το άριστο θα ήταν η τριπλή λύση να συμπέσει με το μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος ώστε να ζούμε δίχως εξωτερικό δανεισμό στην περίοδο χάριτος, πλην των δημόσιων επενδύσεων με υψηλό πολλαπλασιαστή.
Μπορούμε αυτή τη στιγμή να επιλύσουμε την ελληνική εξίσωση και να προσδιορίσουμε τον άγνωστο Χ, το timing, για να "βιάσουμε" τα πράγματα προς ένα οριστικό πολιτικό διακανονισμό; Όχι ακόμα! Αυτή τη στιγμή δεν είναι επιλύσιμη αυτή η εξίσωση, υπάρχουν πολλοί "άγνωστοι - άγνωστοι" συντελεστές, και συνεπώς κινδυνεύουμε να ρισκάρουμε βουτιά σε άδεια πισίνα και να αυτοκτονήσουμε. Σύντομα, αν αντέξουμε, αν δεν αποδειχθούμε ιδανικοί αυτόχειρες θα γνωρίζουμε το πότε και το πώς. Σίγουρα, αναπόφευκτα θα συμβεί, έτσι κι αλλιώς, μετά το καλοκαίρι του 2013. Ενεργητική επαγρύπνηση λοιπόν! Μέχρι την οριστική λύση πρέπει να πετύχουμε μια ορισμένη σταθεροποίηση, να εξασφαλίσουμε τον ασφαλή δανεισμό μας, να αλλάξουμε ντε φάκτο τη σύνθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής, να ευνοήσουμε εν μέσω ύφεσης τα νέα υβρίδια μιας νέας ανάπτυξης, να ενεργοποιήσουμε άμεσα ένα νέο αναπτυξιακό πακέτο της Ευρωζώνης και κυρίως να πετύχουμε μια ομαλοποίηση που θα δόσει "σάρκα και οστά" στην πανεθνική εκστρατεία, στον νέο οικονομικό πατριωτισμό του επαναπατρισμού των καταθέσεων. Κι όμως το αυτονόητο και ρεαλιστικό έφθασε να μας φαίνεται ακατόρθωτο και ουτοπικό.



Είναι μυθιστορηματικό το "Μεσοπρόθεσμο";


Έχουμε εμπλακεί σ' ένα σενάριο που μας ξεπερνά και δεν είναι εύκολο αυτή τη στιγμή να "δραπετεύσουμε" δίχως στο κακό που μας "βρήκε" να προκαλέσουμε ένα χειρότερο κακό ή ακόμα και αιφνίδιο θάνατο. Ναι, το "Μεσοπρόθεσμο", παρότι συμπυκνώνει την επιτακτική ανάγκη να γίνουμε ένα κανονικό ευρωπαϊκό κράτος που ισορροπεί δυναμικά τα έξοδά του με τα έσοδά του, έχει μια ισχυρή δόση μυθιστορηματικού σεναρίου στις προβλέψεις και το χρονοδιάγραμμά του. Και αυτοί που μας το επιβάλουν σαν όρο για τη συνέχιση του δανεισμού μας και βέβαια εμείς γνωρίζουμε ότι δεν είναι εφικτό μαθηματικά, οικονομικά και πολιτικά να κάνεις μέσα σ' αυτή την αβεβαιότητα ασφαλείς προβλέψεις έστω και για μια τριετία. Είναι σαν να επιχειρείς να προβλέψεις που θα κάτσει η μπάλα όταν παίζεις μπιλιάρδο όχι σε επίπεδο τραπέζι αλλά σ' ένα "αρνητικής καμπυλότητας" (βλέπε Θηλυκό Πόκερ σ. 130 - 160). Μπορεί κανείς να πει ότι το μόνο πραγματικό είναι οι δυσβάστακτοι φόροι. Ναι αλλά ούτε κι αυτό θα πραγματωθεί κατά τις προβλέψεις. Άσε που μπορεί η χώρα μας σύντομα να τους ανατρέψει αν μειώσει δραματικά τις δαπάνες σε αντιπαραγωγικές υπηρεσίες, που δεν προσφέρουν υπηρεσίες πρώτης γραμμής στους πολίτες, και αν αυξήσει τα φορολογικά έσοδα κυρίως από τη "σκιώδη οικονομία".
Το "Μεσοπρόθεσμο" έχει τελικά τρία μυθιστορηματικά στοιχεία: Πρώτο, η σύνθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής σε συνδυασμό με την απουσία επενδυτικών διεγερτικών οδηγεί σε μια κατάσταση που ότι εξοικονομείς από τη σκληρή λιτότητα υπερκαλύπτεται σε σημαντικό βαθμό από την απώλεια εσόδων λόγω ύφεσης. Δεύτερο, τα "50 δις" από τις ιδιωτικοποιήσεις σε συνθήκες κατάρρευσης και έλλειψης εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Είναι λάθος να τα υπολογίζεις ως υποκατάστατο του δανεισμού ή υποκατάστατο της αναδιάρθρωσης του χρέους. Οι ιδιωτικοποιήσεις συντελούνται υπό εθνική κυριαρχία και είναι αδιανόητο ότι θα πουλάμε φθηνά, δίχως αναπτυξιακό σχέδιο, δίχως κέρδη αποτελεσματικότητας, τεχνογνωσίας και εισαγωγής ξένου κεφαλαίου για να χρηματοδοτούμε καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου ή για να αγοράζουμε στα τυφλά και ακριβά χρέος πριν την οριστική του ρύθμιση. Τρίτο, η σχεδιαζόμενη "εθελοντική" διακράτηση ομολόγων από τις τράπεζες τύπου Βιέννης είναι πολύ αμφίβολο αν θα έχει τα αποτελέσματα που προσδοκά ο Σόιμπλε για να καθησυχάσει την εσωτερική του αντιπολίτευση.
Συνεπώς το "Μεσοπρόθεσμο" συνεχίζει το σύστημα αμοιβαίων προσποιήσεων του "Μνημονίου" για να δοθεί το χρήμα, με αυστηρές προϋποθέσεις, και να "αγοράσουν χρόνο" μέχρι να καταλήξουν τι θα κάνουν οριστικά με το ελληνικό ζήτημα, κάτι που ξεπερνά κατά πολύ πια την αγωνία τους για την έγκαιρη προετοιμασία των τραπεζών τους από ένα κούρεμα των ελληνικών ομολόγων ή από ένα default της Ελλάδας..
"Τι να κάνουμε;", αυτό είναι το θεμελιώδες ζήτημα στην πολιτική. Θα το εγκρίνουμε το "Μεσοπρόθεσμο" μόνο και μόνο για να "πάρουμε το χρήμα και βλέπουμε"; Θα "αγοράσουμε" κι εμείς χρόνο;



Ρήξη τώρα ή επώδυνος προσωρινός προωθητικός συμβιβασμός;

Μπορεί η Ελλάδα την τελευταία στιγμή, λίγες μέρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης, να αγνοήσει το τελεσίγραφο και να ριψοκινδυνέψει να μη ψηφίσει το "Μεσοπρόθεσμο" με τον υπολογισμό ότι δε θα την αφήσουν να κηρύξει πτώχευση αρχές Ιουλίου γιατί αυτή θα συμπαρασύρει την ίδια την Ευρωζώνη; Ο δεσμός αμοιβαίας "πυρηνικής" καταστροφής με την Ευρωζώνη μέσα σε ορισμένα όρια μας προσφέρει ένα "δίκτυ ασφαλείας" και μια περιορισμένη ελευθερία κινήσεων στις διαπραγματεύσεις αλλά όχι πάντα, όχι αυτόματα. Μπορεί ανά πάσα στιγμή από ορθολογικούς και μη υπολογισμούς ή από σπασμωδικές αντιδράσεις να ανατραπεί η εκτίμηση ότι πρέπει πάση θυσία να διασωθεί η Ελλάδα και να κυριαρχήσει η άποψη ότι η χώρα μας μπαίνει σε καραντίνα στο δρόμο προς χρεοκοπία και έξοδο από το Ευρώ. Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο που με ανησυχεί έντονα είναι ότι το Ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα, τη χειρότερη της ελληνικής κρίσης μετά το Μάη του 2010, παρέμεινε στην υψηλή ισοτιμία ένα προς 1,44 δολάρια, στο μέσο όρο του Ιουνίου, 8% πάνω από τον Ιανουάριο, πράγμα που δείχνει ότι οι αγορές προεξοφλούν ότι μια ελληνική πτώχευση και έξοδος από το κοινό νόμισμα θα ενισχύσει το Ευρώ, έστω με μια σύντομη διαταραχή του. Οι αγορές πιέζουν με όλα τα μέσα να κηρυχθεί η Ελλάδα σε κατάσταση default και να πληρωθούν τα δις των ασφαλίστρων κινδύνου διαφορετικά θα καταρρεύσει η αγορά των CDS στη σημερινή της μορφή αφού δε θα προσφέρει υποτίθεται "προστασία" και αντιστάθμιση κινδύνου στους αγοραστές ομολόγων. Η πολιτική συγκυρία επίσης είναι στο χειρότερο της σημείο αφού μπορεί να μπει σε κρίση και να καταρρεύσει ο συνασπισμός της Μέρκελ από το ελληνικό ζήτημα και να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές η Γερμανία. Το αποδεικνύουν εκτός των άλλων οι εφιαλτικές στιγμές που πέρασε ο Βαγγέλης Βενιζέλος στο Ecofin όταν επιχείρησε να ξαναβάλει στο τραπέζι το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων και της φορολογίας. Σε προηγούμενο χρόνο, όπως είχαμε προτείνει αναλυτικά, η Ελλάδα μπορούσε να προκαλέσει με σχετική ασφάλεια μια δημιουργική κρίση και να καταφέρει να επανατοποθετήσει συνολικά το ελληνικό ζήτημα στην Ευρωζώνη. Δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε από Κυβέρνηση και αντιπολίτευση Ενδεχόμενα μετά την εξασφάλιση της 5ης δόσης και του νέου δανειακού προγράμματος δημιουργείται ξανά μια χρονική ζώνη ευκαιριών για σοβαρή διόρθωση και επαναδιαπραγμάτευση. Ένα καταλυτικό πολιτικό συμβάν στην Αθήνα όπως ο σχηματισμός ισχυρής κυβέρνησης  ευρείας εμπιστοσύνης ή μια πολιτική συμφωνία με ελάχιστο πρόγραμμα μπορούσε να είχε βελτιώσει τη διαπραγματευτική δύναμη της Ελλάδας και να προσφέρει τη δυνατότητα μιας νέας αρχής. Η επόμενη βδομάδα πάντως, με τα σημερινά δεδομένα, δεν είναι ο κατάλληλος χρόνος για ρήξη με την Ευρωζώνη αλλά για ένα προσωρινό, επώδυνο, προωθητικό συμβιβασμό που πρέπει να αφήνει ανοιχτό το δρόμο για ασφαλή επανατοποθέτηση του "ελληνικού ζητήματος", υπό την προϋπόθεση ότι θα κάνουμε σωστά τη δουλειά μας, πράγμα που μέχρι σήμερα δεν επιβεβαιώνεται.
Ίσως και τώρα, την ύστατη στιγμή, στην πιο επικίνδυνη ασταθή ισορροπία, στη χειρότερη κρίση της Ευρώπης μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αν υπήρχε ένας νέος Ελευθέριος Βενιζέλος που θα αφύπνιζε την εμπιστοσύνη και τον ενθουσιασμό των Ελλήνων, ένας μαέστρος των λεπτών ισορροπιών, των κατάλληλων ρήξεων και συμβιβασμών, ίσως να περνούσε με ασφάλεια ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Ίσως, γιατί κι αυτός ο μέγας χαρισματικός ηγέτης, στη δεύτερη φορά του, το 1932, δεν απέφυγε τη στάση πληρωμών και τη χρεοκοπία.


"Θυμήσου Γερμανέ..."


Τι θα πούμε λοιπόν στο Γερμανό φορολογούμενο και αποταμιευτή; "Θυμήσου Γερμανέ τη Συνθήκη των Βερσαλλιών: ΟΙ ΗΠΑ σε δάνειζαν μόνο για να πληρώνεις τα δάνειά σου και τις πολεμικές επανορθώσεις στους αγγλο-γάλλους. Σε δάνειζαν αλλά κρατούσαν υποτιμημένο το δολάριο, δε σου έδωσαν τη δυνατότητα να εξάγεις, να πετύχεις μια νέα ισορροπία εξαγωγών - εισαγωγών κι έτσι αδυνατούσες να αποπληρώσεις τα δάνειά σου, χρεοκόπησες και τα ομόλογά σου άξιζαν λιγότερο από το χαρτί που τα τύπωναν. Έτσι κατέρρευσε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης και άνοιξε ο δρόμος στους Ναζί. Είναι αδιανόητο να επαναληφθεί εντός Ευρωζώνης μια νέα Συνθήκη Βερσαλλιών. Κοίτα το εμπορικό μας ισοζύγιο. Μη βλέπεις μόνο το δημοσιονομικό. Η Ευρώπη σε βοήθησε στη "γερμανική ενοποίηση" ώστε να γίνεις η πρώτη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο. Αντί να δημιουργείς με τα χρήματά σου μια μη βιώσιμη "πυραμίδα" με δανεικά επένδυσε στην ανάπτυξη του Νότου. Άσε με να πάρω μια αναπτυξιακή ανάσα από το τοκογλυφικό βάρος. Όταν εγώ σφίγγω το ζωνάρι εσύ χαλάρωσέ το, αγόρασε ελληνικά προϊόντα, αύξησε τον ελληνικό τουρισμό. Είναι απαράδεκτο στη δεκαετία του εξαγωγικού boom της Γερμανίας να έχεις αυξήσει μόνο κατά 6% τους μισθούς σου. Μη ξεχνάς ότι στο Νότο "γύριζες" με υψηλές αποδόσεις τις αποταμιεύσεις σου. Εδώ τα πάντα, από τις τηλεπικοινωνίες, τα τρένα, τα υποβρύχια μέχρι τα ιατρικά μηχανήματα και τα αυτοκίνητα είναι γερμανικά. Αν θες απλώς μια "γερμανική Ευρώπη" πιο σύντομα απ' ότι φαντάζεσαι θα ξαναδείς την αντιστροφή της γερμανικής μοίρας...".

Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011

Ο νέος οικονομικός πατριωτισμός για τον επαναπατρισμό των καταθέσεων

- μια απλή, κοινή σκέψη που μπορεί να γίνει πανεθνική εκστρατεία
«Ο λαός δε σώζεται, σώζει» διακήρυσσε ο Νίκος Καζαντζάκης. Όλες οι μεγάλες μάχες του Ελληνισμού κερδήθηκαν ή χάθηκαν στα μετόπισθεν, στο εσωτερικό μέτωπο. Στο παρελθόν όπως στη μεγάλη κρίση του 1932 οι λαϊκές επιτροπές σωτηρίας, οι ιδιώτες και πρώτος ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος κάλεσαν σε εθνικό συναγερμό για τη στήριξη της δραχμής και την αποτροπή της χρεωκοπίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι εκφράστηκε τότε δημόσια η θέληση ένα εκατομμύριο ζευγάρια να προσφέρουν δύο εκατομμύρια βέρες για να στηριχθεί η δραχμή που ατυχώς ήταν ακόμη προσκολλημένη στον «χρυσό κανόνα»! Ήταν ο οικονομικός πατριωτισμός του «χρυσού»! Δεν πρόφτασε να πετύχει τους στόχους του γιατί η Ελλάδα, παντελώς αβοήθητη τότε από το εξωτερικό, παρασύρθηκε από τα κύματα του παγκόσμιου Μεγάλου Κραχ.
Στην εποχή μας, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση, κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού, δε χρειάζονται αυτού του τύπου οι θυσίες. Η χώρα διαθέτει ισχυρό νόμισμα, το Ευρώ, και έχει εξασφαλίσει υπό προϋποθέσεις ευρωπαϊκό μηχανισμό για τη συνέχιση της δανειοδότησής της μέχρι να γίνει εφικτός ο πολιτικός διακανονισμός του χρέους της υπό την ομπρέλα του Ταμείου Διάσωσης ΙΙ (2013 - 2014). Σήμερα, ο νέος οικονομικός πατριωτισμός συμπυκνώνεται σε μια απλή αλλά καταλυτική ατομική και συλλογική πράξη: επαναπατρισμός των καταθέσεων ή έστω ενός σημαντικού τμήματός τους με πλήρη, εγγυημένη και μακρόχρονη φορολογική τους αμνηστία. Όλα τα άλλα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί μέχρι σήμερα αποδείχθηκαν ατελέσφορα. Το εθνικό συμφέρον από την επιστροφή των καταθέσεων είναι υπέρτερο στο πολλαπλάσιο έναντι ορισμένων ηθικών κινδύνων που δημιουργεί η φορολογική αμνηστία.
Η επιστροφή των καταθέσεων εμπεδώνει την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Οχυρώνει το τραπεζικό σύστημα και αποτρέπει οριστικά κάθε αποσταθεροποιητικό “ατύχημα” έστω κι από παρεξήγηση. Προσφέρει άμεσα ικανή ρευστότητα στην αγορά, βάζει το ταχύτερο δυνατό σε επανεκκίνηση την ανάπτυξη και ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, συγκρατεί και αυξάνει τις θέσεις απασχόλησης. Αρκεί ακόμα και κατά το ένα τρίτο η επιστροφή των καταθέσεων που έχουν διαρρεύσει στο εξωτερικό από την αφετηρία της διεθνούς κρίσης το 2008 για να ανατραπεί θετικά το οικονομικό κλίμα στη χώρα μας. Το ζήτημα των καταθέσεων είναι το θεμελιώδες στη σημερινή καμπή της ελληνικής κρίσης.
«Είσαι πατριώτης; Απόδειξέ το! Φέρε στην πατρίδα τις καταθέσεις σου! Είναι απόλυτα εγγυημένες και θα έχουν υψηλότερες αποδόσεις». Αυτό το σύνθημα πρέπει να είναι στο στόμα κάθε Ελληνίδας και Έλληνα. Αντίθετα οι κάτοχοι των καταθέσεων στο εξωτερικό, που δε θα ανταποκριθούν στο κάλεσμα της επιστροφής τους, θα υποβληθούν στη δοκιμασία μιας εξονυχιστικής εξέτασης του «πόθεν έσχες», σε υψηλή φορολόγηση και θα είναι εκτεθειμένοι σε μια σειρά άλλους κινδύνους.
Είναι αδιανόητο οι φορολογούμενοι και οι καταθέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ολλανδίας και των άλλων χωρών της ευρωζώνης να μας εμπιστεύονται έστω βαρυγκομώντας και να μας δανείζουν τα δισεκατομμύριά τους, και εμείς οι ίδιοι να μην εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας, την πατρίδα μας!
Στην πρώτη γραμμή της εκστρατείας του νέου οικονομικού πατριωτισμού για τον επαναπατρισμό των καταθέσεων θα πρέπει να βρεθούν:
  • Εκπρόσωποι της “κοινωνίας των πολιτών”, ευρύτερης αποδοχής, που έχουν διακριθεί στην επιστημονική, πνευματική και οικονομική ζωή οι οποίοι συγκροτούν με δική τους πρωτοβουλία Εθνική Επιτροπή της πανεθνικής εκστρατείας.
  • Η Τράπεζα της Ελλάδας, ο ΣΕΒ, η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, τα Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια, η ΓΣEBEΕ, οι Δικηγορικοί και Ιατρικοί Σύλλογοι, οι Σύλλογοι Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων, οι πρυτανικές αρχές πανεπιστημίων και πολυτεχνείων, ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος, η τηλεόραση, όλες οι επιχειρηματικές, επιστημονικές και επαγγελματικές ενώσεις της χώρας καλούν τα μέλη τους σε έμπρακτη συμμετοχή στο εθνικό κίνημα για την επιστροφή των καταθέσεων.
  • Επιφανείς οικονομικοί παράγοντες ανακοινώνουν δημόσια και παραδειγματικά την έμπρακτη συνδρομή τους στην πανεθνική εκστρατεία.
  • Η νεολαία με την κοινωνική και ψηφιακή της δικτύωση, οι bloggers, οι πλατείες των αγανακτισμένων πολιτών μπορούν να διασκεδάσουν τους παράλογους φόβους της κοινωνίας για το αύριο και να πολλαπλασιάσουν με τη δύναμη της φαντασίας, του αυθορμητισμού και της πρωτοτυπίας τους το μήνυμα του νέου οικονομικού πατριωτισμού.
  • Ο Αρχιεπίσκοπος και η Ιερά Σύνοδος, που συμπληρωματικά διακηρύσσουν ότι η διακράτηση στο σπίτι των καταθέσεων των Ελλήνων, πέραν των κινδύνων που ενέχει για την ασφάλεια των πολιτών, παραβιάζει το πνεύμα του Ιησού που καταδίκαζε την παθητική “αποθησαύριση” και τη μη αποδοτική αξιοποίηση του “πλούτου” (παραβολή των “ταλάντων”).
  • Η Βουλή με ψήφισμα, κατά το δυνατόν ομόφωνο, στηρίζει σχετική απόφαση της Κυβέρνησης, που με τη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων προσφέρει ισχυρές εγγυήσεις, αποτελεσματικά κίνητρα και συνέχεια, ανεξάρτητα από τις εναλλαγές της διακυβέρνησης.
  • Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κορυφώνει στο υψηλότερο επίπεδο ευθύνης την πανεθνική εκστρατεία και με σχετικό διάγγελμά του εμπεδώνει το αίσθημα εμπιστοσύνης, ασφάλειας και εθνικής συναίνεσης.
Όλα αυτά είναι μία απλή συνηθισμένη σκέψη που βρίσκεται στα χείλη όλων. Η πρωτοβουλία της “κοινωνίας των πολιτών” μπορεί και πρέπει να την μετατρέψει σε μία ακατανίκητη εθνική δύναμη.
Για την καταγραφή της Μίμης Ανδρουλάκης

Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011

Ιστορικά Μαθήματα Πτώχευσης: Το δάγκωμα της μαϊμούς και το φάντασμα του Δηλιγιάννη

---

Σχοινοβατούμε πάνω από μια διπλή άβυσσο, άβυσσο εκτός Ελλάδας, άβυσσο εντός, κι αρκεί μια λάθος κίνηση, μια ζαλάδα, ένα ατύχημα, ακόμα κι ένα μικρό αποσταθεροποιητικό πολιτικό και πιστωτικό συμβάν, έστω και από παρεξήγηση, για να επέλθει η ελεύθερη πτώση μας. Το δίχτυ ασφαλείας που μας βάζει η ευρωζώνη είναι πολύ σημαντικό αλλά δεν μας καλύπτει στο 100%.
  • Ο Ουϊνστον Τσώρτσιλ συνήθιζε να λέει ότι ένα εντελώς τυχαίο γεγονός, το δάγκωμα μιας μαϊμούς, σκότωσε ένα εκατομμύριο και αφάνισε τον ελληνισμό του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Πράγματι ο θάνατος από δάγκωμα μαϊμούς του βασιλιά Αλεξάνδρου, ο οποίος τα 'χε βρει με τον Βενιζέλο, αναζωπύρωσε τον Εθνικό Διχασμό σχετικά με την παλινόρθωση του πατέρα του, Κωνσταντίνου, οδήγησε στη συντριβή του μεγάλου ηγέτη στις κάλπες και στις Πλατείες, στην εγκατάλειψή μας από τις δυνάμεις της Ανταντ και φθάσαμε τελικά στη Μικρασιατική Καταστροφή. Της κατάρρευσης του πολεμικού μετώπου προηγήθηκε η εσωτερική κατάρρευση, πολιτική και οικονομική. Ο Γούναρης εκλιπαρούσε επί πέντε μήνες στο εξωτερικό ένα δάνειο αλλά γύρισε με άδεια χέρια. Επήλθε η οικονομική χρεωκοπία. Ο "αναγκαστικός εσωτερικός δανεισμός" κόβοντας τη δραχμή στη μέση δε μας έσωσε. "Τη μαϊμού την έβαλε ο σατανάς ο Βενιζέλος. Αυτός τη μπόλιασε με λύσσα" ήταν τα πρωτοσέλιδα του αντιπολιτευόμενου τύπου. Διάβασε Αντώνη Σαμαρά τα απομνημονεύματα της Πηνελόπης Δέλτα.

  • Τριάντα χρόνια πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή ο Τρικούπης, ο νεωτερικός ηγέτης των έργων, απέτυχε να πάρει το δάνειο και την 1η Σεπτεμβρίου του 1883 ξεστόμισε το ιστορικό "Δυστυχώς κύριοι επτωχεύσαμεν". Απέτυχε από την υπονόμευση της τότε αντιπολίτευσης του αξεπέραστου δημοκόπου όλων των εποχών, του Δηλιγιάννη, ο οποίος έσπρωξε στην πτώχευση την Ελλάδα για να συντρίψει το μισητό αντίπαλο. Απέτυχε γιατί καθυστέρησε επί ένα 48ωρο εσκεμμένα ο Βασιλιάς να υπογράψει τη σχετική δανειακή σύμβαση ώστε να προλάβει να πουλήσει ακριβά τα δικά του ομόλογα στο City. Η γαλλική Temps έκπληκτη από την αυτοκαταστροφική μανία των Ελλήνων έγραψε "Η διαγωγή ορισμένων πολιτικών και οικονομικών κύκλων στην Ελλάδα θυμίζει εκείνη τη μερίδα των Αθηναίων που έκαναν σήματα στους Πέρσες από την κορυφή του Υμηττού για να αποβιβαστούν στο πιο κατάλληλο σημείο". Για να καταστρέψουν τον Τρικούπη κατέστρεψαν το έθνος! 'Εκτοτε το φάντασμα του Δηλιγιάννη με πολλές μεταμφιέσεις στοιχειώνει αυτό εδώ το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων και είναι καιρός να το ξορκίσουμε όλοι μαζί να μην ξαναεμφανιστεί ποτέ.

  • Το 1932 ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέτυχε να συνάψει δάνειο και κήρυξε χρεωκοπία και στάση πληρωμών. Πριν και μετά την πτώχευση ο τυφλός δημοκοπικός ανταγωνισμός των δύο μεγάλων παρατάξεων έφθασε σε τέτοιο σημείο εξαχρείωσης που στο τέλος κατάντησαν να στηρίξουν από κοινού στο Κοινοβούλιο την κυβέρνηση Μεταξά, η οποία κήρυξε στη συνέχεια τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου του '36. Ο Μεταξάς που ήρθε στην εξουσία με δημαγωγία κατά των όρων των δανειστών στη συνέχεια υπό την εποπτεία του Βασιλιά, του θεματοφύλακα των δανειστών, ικανοποίησε εις διπλούν όλες τις εξωπραγματικές απαιτήσεις τους.

  • Το μάθημα της ελληνικής ιστορίας από τις πτωχεύσεις μας είναι ότι στο κακό που μας “βρήκε” υπάρχει πάντα ένα πολύ χειρότερο κακό που έχουμε συμφέρον όλοι μαζί να το αποφύγουμε. Σύμφωνοι, η σημερινή κρίση του δημοσίου χρέους έχει μια θεμελιώδη, καθοριστική διαφορά από τις χρεοκοπίες του παρελθόντος. Οι κύριοι δανειστές μας τώρα είναι οι εταίροι μας σε μια ενιαία νομισματική ένωση, στην οποία εθελούσια συμμετέχουμε με τη θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας του Ελληνικού λαού. Ενιαίας αλλά ατελούς νομισματικής ένωσης σε διαρκή ανασχηματισμό, εξέλιξη, επαναδιαπραγμάτευση, της οποίας οι υποτιθέμενοι άκαμπτοι κανόνες σπάνε υπό την πίεση των αναγκών της κρίσης. Είμαστε δεμένοι με τους εταίρους - δανειστές με μια σχέση αμοιβαίας “πυρηνικής” καταστροφής που μας προστατεύει από την άμεση χρεωκοπία εφόσον βέβαια δεν κάνουμε τυχοδιωκτική κατάχρηση αυτής της αμοιβαίας εξάρτησης. “Υπάρχει κάποιο λάθος εδώ;” αναρωτήθηκε, κάνοντας τον ανήξερο, ο Αντώνης Σαμαράς. Προεκλογικά με το Ε Πρόεδρε! είχα προειδοποιήσει ότι θα επιχειρήσουμε να σωθούμε και μπορούμε να σωθούμε με Λάθος Χάρτη της ευρωζώνης. Είναι “Λάθος Χάρτης” η γενικευμένη λιτότητα σε πλεονασματικές και ελλειμματικές χώρες πριν σταθεροποιηθεί με ασφάλεια η ανάκαμψη στην ευρωζώνη. Είναι “λάθος χάρτης” να κάνεις μια τόσο γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή δίχως αντισταθμιστικά νομισματικά και επενδυτικά διεγερτικά, δίχως ένα μίνιμουμ έστω Σχέδιο Μάρσαλ, βυθίζεσαι στην ύφεση και στην Παγίδα Χρέους (debt trap). Είναι “λάθος χάρτης” να αναβάλεις μέχρι το 2013 - 14 την οριστική επίλυση της κρίσης του χρέους. Οι αγορές απεχθάνονται την αναμονή και προεξοφλούν τις εξελίξεις με βάση το χειρότερο σενάριο. Οι κοινωνίες δεν την αντέχουν, ιδιαίτερα η ανυπόμονη και εξαντλημένη ελληνική. Κι όμως μ’ αυτόν το “λάθος χάρτη” που ανασχηματίζεται ωστόσο διαρκώς, μ’ αυτόν το “χάρτη” με τα πολλά μυθιστορηματικά στοιχεία, παίρνουμε το χρήμα, δεν χρεοκοπούμε κι αν δεν αποδειχθούμε ιδανικοί αυτόχειρες, αν δεν “σπάσουμε” πρώτοι στο ολέθριο παιχνίδι της αναμονής, μπορούμε να επιβάλλουμε τον τελικό πολιτικό διακανονισμό του χρέους μας, με μερική διαγραφή του και με μακρόχρονο αναπρογραμματισμό του με έκδοση εγγυητικού ευρωομολόγου. Ναι, η πολιτική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα γίνει ο καταλύτης για την πολιτική αναδιάρθρωση και περαιτέρω ενοποίηση της ευρωζώνης. Διαφορετικά κινδυνεύει να σπάσει η ίδια η ευρωζώνη. Μπορούμε να “το” φτάσουμε μέχρι εκεί, φτάνει να μη ξεχάσουμε ότι όλες οι μάχες του ελληνισμού χάθηκαν στα μετόπισθεν, χάθηκαν από κατάρρευση του εσωτερικού μετώπου.
“Θέλει και η πτώχευσις την τέχνη της” είχε πει ο τραπεζίτης Ανδρέας Συγγρός το 1893 στον Τρικούπη. “Θέλει και η πολιτική αναδιάρθρωση του χρέους την τέχνη της” λέμε το 2011 στις πολιτικές ηγεσίες της χώρας.

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2011

«Προσευχηθείτε! Προσευχηθείτε!»


«Πιστεύετε ή όχι στο Θεό ή στον πιλότο δεν έχει πλέον και πολλή σημασία. There is no alternative! Δεν υπάρχει εναλλακτι­κή λύση! Είμαστε αβοήθητοι στη μέση του πουθενά και μια ψυχρή ανάλυση κόστους-οφέλους αποδεικνύει ότι είναι συμφερότερο και ορθολογικότερο να "πιστεύουμε". Αν μεν υπάρχει Θεός, θα μας βοηθήσει να σωθούμε κι όσοι πιστεύουμε θα ανταμειφθούμε στη μέλλουσα ζωή. Αν πάλι δεν υπάρχει και συντριβού­με, δεν έχουμε κανένα κέρδος από την απιστία μας. Τι νόημα έχει να επιβεβαιωθεί η άρνηση της ύπαρξης του Θεού, αφού θα είμαστε νεκροί και δεν θα έχουμε ούτε καν μια μεταθανάτια ελπί­δα ανταμοιβής για τη σωστή μας πρόγνωση; Συνεπώς η ύπαρξη του Θεού ανταποκρίνεται πλήρως στο νόμο των Ορθολογικών Προσδοκιών!»


Τρίτη 14 Ιουνίου 2011

Η σχοινοβασία στην άβυσσο και οι τέσσερις προτάσεις για την εθνική διαχείριση της κρίσης του χρέους


Η Ελλάδα σχοινοβατεί ανάμεσα σε δύο αβύσσους. Κάθε στιγμή μπορεί ένα παραπάτημα ή ακόμα και τυχαίο συμβάν να οδηγήσει σε ελεύθερη πτώση. Άβυσσο εκτός, καθώς διαπληκτίζονται δημόσια θεμελιώδεις παράγοντες της ευρωζώνης σχετικά με το ελληνικό ζήτημα. Η σχέση αμοιβαίας "πυρηνικής" καταστροφής Ελλάδας - Ευρωζώνης δεν προστατεύει στο 100% τη χώρα μας καθώς γίνονται νέοι κυνικοί υπολογισμοί για τη σύγκριση κόστους - οφέλους από ενδεχόμενη εγκατάλειψή μας σε χρεωκοπία. Τις τελευταίες μέρες οι αγοραστές ομολόγων των περιφερειακών χωρών της ευρωζώνης και ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) αποθρασύνονται και εκβιάζουν: " ή ανακοινώνετε την Ελλάδα σε κατάσταση default και πληρώνονται τα συμβόλαια των ασφαλίστρων κινδύνου ή αποσυρόμαστε από την αγορά ομολόγων της περιφέρειας και συνεπώς μετατρέπουμε σε νέο αδύνατο κρίκο την Ιταλία. Διαλέξτε: θα θυσιάσετε την Ελλάδα ή την Ιταλία;" Άλλοι παράγοντες της διεθνούς κερδοσκοπίας θεωρούν ως την καλύτερη μέθοδο απεμπλοκής της ευρωζώνης από την ελληνική περιπέτεια την πρόκληση τεχνητού πιστωτικού επεισοδίου που θα οδηγήσει τον κόσμο στα γκισέ των τραπεζών και θα εξαναγκαστεί έτσι υποτίθεται η χώρα μας σε βίαιη δραχμοποίηση.

Άβυσσος εντός, καθώς μεγαλώνει ο κίνδυνος κατάρρευσης του εσωτερικού μετώπου, γενικεύεται η κρίση εμπιστοσύνης και νομιμοποίησης, οι αρνητικές προσδοκίες γίνονται χιονοστιβάδα και οι Έλληνες εμφανιζόμαστε ιδανικοί αυτόχειρες να "σπάμε" πρώτοι στο ολέθριο παιχνίδι της αναμονής που επέλεξε η ευρωζώνη για την οριστική επίλυση της κρίσης δημόσιου χρέους. Η αξιωματική αντιπολίτευση καιροσκοπεί στο χείλος του γκρεμού ενώ η κυβέρνηση ιδιαίτερα με την υπερφορολόγηση που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο, αδυνατεί να "μιλήσει" στο λαό. Δεν του δίνει να καταλάβει ότι το χρέος μας δεν μπορεί και δεν πρέπει να πληρωθεί στο σύνολό του από τους φορολογούμενους, και μάλιστα τους πιο αδύνατους, και πως πρέπει να αγοράσουμε χρόνο για να γίνει εφικτή η πολιτική αναδιάρθρωσή του υπό την ομπρέλα του ταμείου Διάσωσης με την έκδοση ευρωομολόγου, πράγμα που θα οδηγήσει στην πολιτική αναδιάρθρωση και ολοκλήρωση της ίδιας της ευρωζώνης. Έτσι, το στοίχημα για τη διάσωση της Ελλάδας θα μετατραπεί σε στοίχημα για τη μακροημέρευση του ευρώ και τη συνοχή της ευρωζώνης. 
 
Οι Έλληνες πάμε να ξεχάσουμε ότι όλες οι μεγάλες μάχες χάνονται εκ των έσω, στα μετόπισθεν, όταν σβήνει η πίστη στις δυνάμεις μας και η θέληση να τα καταφέρουμε ενώ οι πολιτικές ηγεσίες αποδεικνύονται κατώτερες των περιστάσεων. 
 
Σ' αυτή την κατάσταση το ταχύτερο δυνατό απαιτείται ένα ελάχιστο πολιτικών κινήσεων που, εφόσον έχουν την αναγκαία τόλμη, πυκνότητα, γενναιότητα και ευελιξία, αποκαθιστούν ένα βασικό επίπεδο εμπιστοσύνης και νομιμοποίησης για την εθνική διαχείριση της οξύτερης κρίσης της Ελλάδας μετά το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο και την εισβολή της Τουρκίας.

Πρώτο, ο Πρωθυπουργός ζητά άμεσα την ηθική διαμεσολάβηση του Προέδρου της Δημοκρατίας για το σχηματισμό Κυβέρνησης ευρύτερης εμπιστοσύνης σε μία από τις πρόσφορες πιθανές μορφές της. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ξεπερνά τα όρια ενός συνήθους μονοκομματικού ανασχηματισμού, έστω και με προσθήκη κάποιων τεχνοκρατών. 
 
Δεύτερο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καθιστά σαφές στις πολιτικές δυνάμεις ότι ο θεσμικός, συμβουλευτικός και συμβολικός του ρόλος δεν του επιτρέπει να παραμένει αδρανής ενώ η χώρα οδηγείται σε επικίνδυνες περιπέτειες από εκούσια ή ακούσια σφάλματα του πολιτικού συστήματος. 
 
Τρίτο, ο Πρωθυπουργός παράλληλα ανακοινώνει τα τέσσερα πέντε θεμελιώδη ζητήματα αναμόρφωσης του Μνημονίου ΙΙ και καλεί δεσμευτικά ιδιαίτερα τον Αντώνη Σαμαρά σε κοινή "επαναδιαπραγμάτευση" με τους θεσμούς της ευρωζώνης. Πρέπει ο ελληνικός λαός να γνωρίζει ποια είναι η ελληνική ατζέντα διαπραγμάτευσης, ποια τα σημεία που αξίζει ένας προσωρινός προωθητικός συμβιβασμός για να μη διακοπεί η δανειοδότηση της χώρας και ποια τα σημεία μιας ενδεχόμενης ρήξης. Τα ζητήματα επαναδιαπραγμάτευσης ξεπερνούν κατά πολύ την προσχηματική καθήλωση του Σαμαρά στους φορολογικούς συντελεστές και σε κάθε περίπτωση θα διασφαλίζουν την πάση θυσία αναπτυξιακή επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας το 2012 και τη σχετική ανακούφιση των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων:

Ρυθμός και σύνθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής - Υποκατάσταση της υπερφορολόγησης με άμεση χειρουργική επέμβαση σε αντιπαραγωγικούς τομείς του κράτους που υπηρετούν κυρίως πελατειακά συμφέροντα δίχως να προσφέρουν υπηρεσίες πρώτης γραμμής στους Έλληνες πολίτες - Εξαίρεση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων με υψηλό πολλαπλασιαστή για το νέο αναπτυξιακό μας πρότυπο - Μίνιμουμ σχέδιο Μάρσαλ μέσω Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με την έκδοση περιορισμένου σκοπού αναπτυξιακού ευρωομολόγου - Αυστηρές αναπτυξιακές προϋποθέσεις σ' ένα εύλογο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και όχι να πουλάμε βιαστικά και φθηνά με κλειστό χρονοδιάγραμμα για να αγοράζουμε ακριβά και στα τυφλά χρέος πριν διαμορφωθεί το πλαίσιο οριστικής επίλυσής του.
 
Η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της χώρας έναντι των εταίρων οι οποίοι έχουν συμφέρον να βελτιώσουν τη δανειακή συμφωνία εφόσον η συναίνεση τους προσφέρει ισχυρότερες εγγυήσεις και αίσθημα ασφάλειας.
 
Τέταρτο, ο Πρωθυπουργός εφόσον κινηθεί δεσμευτικά στις παραπάνω κατευθύνσεις έχει την εθνική και ηθική υποχρέωση να ζητήσει την υπερψήφιση της καταληκτικής συμφωνίας με τους εταίρους που θα προκύψει από τη συνδιαπραγμάτευση τουλάχιστον από 180 βουλευτές αφού αυτή ξεπερνά τη θητεία της παρούσας Βουλής.
 
Διαφορετικά, αν οι άλλες πολιτικές δυνάμεις απορρίψουν τον πυρήνα των παραπάνω προτάσεων αναλαμβάνουν την ευθύνη να οδηγήσουν τη χώρα σε πρόωρες εκλογές σε συνθήκες ευαίσθητης ισορροπίας για τη διάσωσή της από την χρεωκοπία. Στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί η ψήφιση αποκλειστικά από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ακόμα και ενός βελτιωμένου Μεσοπρόθεσμου σχεδίου δε θα επιλύσει την κρίση εμπιστοσύνης και δεν είναι βέβαιο ότι θα αναχαιτίσει την περαιτέρω πολιτική, οικονομική και κοινωνική αποσταθεροποίηση.
 
Στη συζήτηση του τελευταίου προϋπολογισμού στη Βουλή είχα επαναλάβει για τελευταία φορά το κλασσικό: "στις 24 είναι πολύ νωρίς, στις 26 πολύ - πολύ αργά". Τώρα είμαστε στις 27 κι αν συνεχιστεί η Ελλάδα να χάνει τη μάχη με το χρόνο θα κυριαρχήσει σύντομα το "σύνδρομο της κλεψύδρας", δηλαδή η ψυχολογική κατάσταση όπου θα ξεσπά αδικαιολόγητος πανικός και λανθασμένοι συναγερμοί από τον υποτιθέμενο τελευταίο κόκκο της "άμμου". Η κοινωνία ακόμα και με ορισμένες οριακές εκφράσεις της απολίτικου παλιμπαιδισμού απαιτεί "κάντε επιτέλους κάτι διαφορετικό που να δημιουργεί εμπιστοσύνη και να δίνει προοπτική".

Δευτέρα 13 Ιουνίου 2011

Οι Πρωταγωνιστές, η Πλατεία και η troika Μοίρα

Αγαπητές αναγνώστριες και αναγνώστες διαβάζω τα εύστοχα σχόλια σας, ωστόσο πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι κατηγορίες της σκέψης και τα καθιερωμένα σχήματα ανάλυσης που χρησιμοποιούν πολιτικοί, οικονομολόγοι, δημοσιογράφοι και κάθε είδους «ρήτορες» είναι σχετικά φτωχά και γκρίζα για να ρίξουν πλήρες φως στο δράμα που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας. Αυτό το καταφέρνει η τραγική αίσθηση των πραγμάτων που πρώτοι εισήγαγαν οι Έλληνες. Οι «πρωταγωνιστές», Έλληνες και ξένοι, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, «χορηγοί» και χορηγούμενοι, ακόμα κι όταν ειρωνεύονται την ειμαρμένη και ενεργούν με ελεύθερη βούληση ακόμα και τώρα, την ύστατη ώρα μπροστά στη μοιραία διασταύρωση, στο σημείο μηδέν, είτε ολιγωρούν, κρύβονται, κατώτεροι των περιστάσεων, χάνουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, παραλύουν από παθητικότητα και δείχνουν ο ένας τον άλλον, είτε επιμένουν σε λάθος επιλογές, σε σχήματα, καταστάσεις και πρόσωπα στο δρόμο της αυτοκαταστροφής – έτσι που να λες Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απολέσαι – θαρρείς και υπακούουν σε ένα τυφλό κάλεσμα της Τρόικας Μοίρας. Μόνο που σε λίγο η σκυτάλη, που άλλαξε χέρια από την Κλωθώ που γνέθει το νήμα και τη Λάχεσις που το μετρά, περνά στην ‘Ατροπο που το κόβει. 
 
Ναι οι «πρωταγωνιστές», ακόμα κι αν είναι no drama χαρακτήρες, ακόμα ίσως και πρόσωπα παρωδίας, μια διαβολική συμπαιγνία συμβάντων στην Ελλάδα και την Ευρώπη τους μεταμορφώνει σε μοιραίους τραγικούς ήρωες. Κι ο χορός, η Πλατεία των αγανακτισμένων, σε ευφορία από τις κολακείες των δημαγωγών, δεν ξέρει ακόμα αν πρέπει να θρηνήσει για το Greek Dream που διακόπηκε αιφνίδια, το όνειρο μιας πάση θυσίας θέσης στο δημόσιο, της υπερκατανάλωσης με πλαστικό δανεικό χρήμα και του αδιάφορου εγωισμού, ή να το γλεντήσει με μια διονυσιακή γιορτή συλλογικής αυτοκτονίας ή να γίνει η μαγιά μιας νέας κατάστασης, μιας νέας ιδρυτικής φάσης της Ελληνικής Πολιτείας, να ξυπνήσει μέσα της το ένστικτο του Έλληνα Αργοναύτη, του ανθρώπου της αναδημιουργίας, της καινοτομίας, της γνώσης, της έξυπνης παραγωγικής εργασίας, της δίκαιης ανταμοιβής ανάλογα με την ποσότητα και την ποιότητα της εργασίας του καθενός, του «επιχειρείν», της αλληλεγγύης, της ανάληψης ευθύνης και της άμεσης και αντιπροσωπευτικής συμμετοχής.
 
Σίγουρα αυτό που λείπει σήμερα δεν είναι μόνο το χρήμα. Το τραγικό είναι η απουσία της τραγικής συναίσθησης μιας κοινής μοίρας, η απουσία της τραγικής αίσθησης του ναυαγισμού που μεταμορφώνει εσωτερικά τους ανθρώπους και την κοινωνία.

Το στοίχημα για την Ελλάδα να γίνει στοίχημα για το ευρώ

Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011

O Επισκέπτης της Παρασκευής 10/6/11

Ο Φιοντόρ και ο Διάβολος



Ενα θεατρικό έργο σε 3 πράξεις:

Κώστας Καζάκος: Αφηγητής
Γιώργος Κιμούλης: Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι / Σωσίας
Σπύρος Κωνσταντόπουλος: Ιεράρχης

Μουσική επιμέλεια: Νίκος Γιατράκος

{Πράξη Πρώτη: Ο Διάβολος που Κλαίει} (mp3)

{Πράξη Δεύτερη: Από τις γυναίκες στη Ρουλέτα} (mp3)

{Πράξη Τρίτη: Από το Άγιον Όρος στο Άσυλο} (mp3)

Δευτέρα 6 Ιουνίου 2011

Εδώ και τώρα

Ελλάς Εγκλωβισμένων Ελλήνων Ευρωπαίων Εκβιαζόμενων Εκβιαστών



  • Η ηγεσία του πυρήνα της Ευρωζώνης πριν ένα χρόνο μας έθεσε σε τελευταία ανάλυση το εκβιαστικό δίλημμα έναντι των δανείων: Η Ύφεση και Παγίδα του Χρέους ή άμεση στάση πληρωμών, χρεοκοπία και τελικά έξοδος από το ευρώ σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης, φτώχειας και χάους. Η δημοσιονομική προσαρμογή με τους προβλεπόμενους εξωπραγματικούς ρυθμούς δίχως πλέον τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος για γρήγορη ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας, δίχως αντισταθμιστικά νομισματικά και επενδυτικά διεγερτικά, δίχως ένα πανευρωπαϊκό αναπτυξιακό «Σχέδιο Μάρσαλ», μοιραία οδηγεί σε βαθιά ύφεση, στην κατάσταση που όσο αγωνίζεσαι να μειώσεις το χρέος αυτό αυξάνει και μεγαλώνει επικίνδυνα το σχίσμα Βορρά – Νότου στην ευρωζώνη.
  • Η ΕΚΤ, που κατά τα άλλα υπήρξε μέχρι σήμερα αρκετά υποστηρικτική, έθεσε άλλο εκβιαστικό δίλημμα: ή εγκαταλείπετε τις σκέψεις για μια οποιασδήποτε μορφής αναδιάρθρωση του χρέους ακόμα και ήπια και συναινετική, ή κόβω την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες με ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα και συνεπώς σας οδηγώ άμεσα σε χρεοκοπία. Άλλωστε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση πρόφτασαν και δαιμονοποίησαν εκ των προτέρων ένα έγκαιρο συνολικό αναπρογραμματισμό του χρέους υπό την ομπρέλα του «Ταμείου Διάσωσης», πριν αυτό προσεγγίσει το κρίσιμο όριο του 150 – 170% του ΑΕΠ.
  • Η Ελληνίδα Επίτροπος αποκάλυψε κατά λάθος τον εκβιασμό που κυοφορείται σε ορισμένους τουλάχιστον κύκλους της ευρωκρατίας: ή αποδέχεστε όλους τους όρους των δανειστών ή μεθοδεύουμε την έξοδο σας από το ευρώ. Πράγμα που ενίσχυσε τον αδικαιολόγητο πανικό των καταθετών.
  • Τα κοινοβούλια και ίσως και η «αγανακτισμένη» κοινή γνώμη της Γερμανίας, της Φινλανδίας και της Ολλανδίας μας υπαγορεύουν: ή δέχεστε μια εξουθενωτική λιτότητα ή δεν εγκρίνουμε το νέο δάνειο και συνεπώς σας οδηγούμε σύντομα στη χρεοκοπία.
  • Ισχυρές ομάδες επιρροής στην Ελλάδα σε διαφορετικά κοινωνικά στρώματα θέτουν το εκβιαστικό δίλημμα: ή διατηρείτε άθικτα όλα τα δεδομένα και τις συνήθειες της εποχής της «φούσκας» των δανεικών και του χρέους-τέρας Φρανκεστάιν σε βάρος των κορόιδων ή ρισκάρουμε να προκαλέσουμε χάος και την άμεση χρεοκοπία της χώρας. Ενώ ύποπτα κυκλώματα συμφερόντων που μέσα στο χάος θέλουν να αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους ή επιδιώκουν να αγοράσουν φθηνά την Ελλάδα της δραχμής, με τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό αστόχαστα πριμοδοτούν τη χρεοκοπία της χώρας.
  • Ο ηγετικός πυρήνας της κυβέρνησης που αγνόησε με επιδεικτική αλαζονεία όλες τις έγκαιρες προειδοποιήσεις κινδύνου και ξόδεψε πολύτιμο κεφάλαιο εμπιστοσύνης καθώς και η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης της οποίας η κυβέρνηση οδήγησε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού και τώρα τυχοδιωκτικά νοιάζεται μόνο να κάνει «ταμείο» εν μέσω χρεοκοπίας, αντί να πάρουν από κοινού μια ύστατη καταλυτική αξιόπιστη πρωτοβουλία για τη σωτηρία της χώρας, συνεχίζουν τα γνωστά προσχηματικά και μεταθέτουν το βάρος της ευθύνης των εξελίξεων αποκλειστικά στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ: ή υιοθετείτε άκριτα το εκάστοτε τσαπατσούλικο σχέδιο δίχως κανένα λόγο στην ακολουθούμενη διαπραγματευτική τακτική ή στις συνθήκες της ασταθούς ισορροπίας εντός και κυρίως εκτός της χώρας χρεώνεστε κάθε «στραβή», με ή χωρίς εκλογές, που μπορεί να ενεργοποιήσει την αλυσιδωτή αντίδραση της χρεοκοπίας με καταστροφικές συνέπειες για το βιοτικό επίπεδο του λαού μας, τη γεωπολιτική θέση της χώρας και την αναπόφευκτη βαλκανιοποίηση της.



Πλατείες: τελευταία ευκαιρία ή τελική πράξη του δράματος

Η αναμενόμενη, απρόβλεπτη για άλλους, απότομη ανάδυση του λαϊκού παράγοντα που κατακλύζει τις πλατείες, πέρα και πάνω από τις παλιές διαχωριστικές γραμμές, δίνει μια τελική ευκαιρία για τη μεταβολή του πολιτικού σκηνικού και αντικειμενικά θέτει το κλασσικό ερώτημα της Σφίγγας της Ιστορίας: υπάρχει μέσα σε αυτή τη σύγχυση και τον πανικό «κάποιος» - μια κυβέρνηση ευρείας εμπιστοσύνης – που να πει όλη την αλήθεια στο λαό; Να τον πείσει ότι στο κακό που μας «βρήκε» υπάρχει ένα πολύ χειρότερο κακό που μπορούμε να το αποφύγουμε όλοι μαζί και πως είναι προτιμότερο με αναλογικότητα και δικαιοσύνη να θυσιάσουμε τώρα κάτι για να μη χάσουμε αύριο τα πολλαπλάσια; Να εμπεδώσει την ασφάλεια στους καταθέτες και τους επενδυτές; Να επαναδιαπραγματευθεί σε κοινή θέα μερικά οριακά αλλά πολύτιμα για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας σημεία της δανειακής συμφωνίας; Να εξασφαλίσει το νέο δάνειο ώστε να αγοράσουμε χρόνο μέχρι να γίνει εφικτός ο οριστικός πολιτικός διακανονισμός του χρέους, η συγκέντρωση και ο αναπρογραμματισμός του υπό την ομπρέλα του νέου «Ταμείου Διάσωσης» με παράλληλη έκδοση εγγυητικού ευρωομολόγου και συνεπώς η πολιτική αναδιάρθρωση του χρέους να σημάνει ταυτόχρονα ένα μεγάλο βήμα στην ίδια την πολιτική αναδιάρθρωση της ευρωζώνης. Υπάρχει; Ένα χρηματοπιστωτικό στοίχημα μπορούμε να το μεταστρέψουμε σε μεγάλο πολιτικό στοίχημα.
Η Ελλάδα θα μείνει τουλάχιστον μια πενταετία ακόμα εκτός των αγορών και συνεπώς πρέπει να δείξει αντοχή και καρτερία στο παιχνίδι της αναβολής και της αναμονής που υιοθέτησε η προβληματική ηγεσία της Ευρωζώνης. Δεν πρέπει, σε αυτό το παιχνίδι, να «σπάσουμε» πρώτοι από αυτοκαταστροφική ανυπομονησία. Η Ελλάδα, εφόσον είναι συνεπής με τις εύλογες υποχρεώσεις της, δεν είναι γυμνή από διαπραγματευτικά μέσα. Συνδέεται με δόγμα της αμοιβαίας «πυρηνικής» καταστροφής με την ευρωζώνη και την παγκόσμια οικονομία. Αν την εγκαταλείψουν αβοήθητη, το χρέος της είναι πιο πολύ μεγάλο και η ενδεχόμενη χρεοκοπία της μπορεί να πυροδοτήσει τη «δεύτερη μεγάλη βουτιά» στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία. Αυτός ο υπονοούμενος «εκβιασμός» πρέπει να αιωρείται πάνω από τα διαπραγματευτικά τραπέζια.
Το σενάριο που ίσως φαίνεται να έχει καταλήξει η ηγετική ομάδα της κυβέρνησης "πρώτα ψήφιση του Μνημονίου ΙΙ και μετά πολιτικές πρωτοβουλίες" δεν είναι πλέον βιώσιμο. Εδώ και τώρα πρέπει να αναληφθεί καταλυτική πρωτοβουλία και να αφαιρεθούν τα γελοία προσχήματα του Σαμαρά για πέντε μονάδες διαφορά στους φορολογικούς συντελεστές, που μέσα στην κατάσταση της γενικής αβεβαιότητας έχουν ασήμαντη έως μηδενική πρακτική σημασία για την ανάπτυξη, και να αντικατασταθούν οι δεκάδες φορολογικοί νόμοι με ένα σύντομο νόμο το πολύ 20 σελίδων με δέσμευση εφαρμογής του τουλάχιστον για μια δεκαετία. Επιτέλους οι πολιτικές ηγεσίες κάντε κάτι τολμηρό που να ξεπερνά τις πολιτικές πρακτικές των τελευταίων δεκαετιών. Διαφορετικά πάρτε το ρίσκο, εν μέσω κρίσιμων διαπραγματεύσεων στην Ευρωζώνη, ρευστοποίησης και αμορφίας των πολιτικών συσχετισμών, να οδηγήσετε άμεσα τη χώρα σε εκλογές με πραγματικές κι όχι μυθιστορηματικές προγραμματικές ατζέντες για τη σωτηρία και την επανεκκίνηση της χώρας.
Σύντομα θα γνωρίζουμε αν οι πλατείες της Ελλάδας που τις χαιρετίζουμε ολόψυχα θα είναι η μαγιά για μια ριζική ανανέωση του πολιτικού σκηνικού ή απλώς προαναγγέλλουν την τελική πράξη του δράματος μέσα από μια χαρούμενη διονυσιακή γιορτή αυτοκαταστροφής και συλλογικής αυτοκτονίας. Οι πλατείες γέμιζαν και το 1909-10 της εθνικής αναγέννησης αλλά γνώρισαν την κορύφωση του παραληρηματικού ενθουσιασμού τους και λίγο πριν την Μικρασιατική καταστροφή. Αυτή η τραγωδία έχει παιχτεί κάμποσες φορές στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας.