Σάββατο 26 Απριλίου 2014

Tο “ψυχικό ντους”: από τον παππού στον αμνήμονα εγγονό


Ο παππούς Πάγκαλος, ο στρατηγός, στα απομνημονεύματά του υιοθετεί τη θεωρία του “ψυχικού ντους”. Δηλαδή κάθε τόσο πρέπει να λέει και καμιά μ… για να μην παθαίνουμε “ψυχική υπερκόπωση”. Η φαιδρότητα, ισχυρίστηκε, είναι το μέσο άμυνας απέναντι στον πρόωρο εκφυλισμό μας σε ραμολιμέντα. Ωστόσο ο παππούς, ο πρώην δικτάτορας από καρδίας ζήτησε συγγνώμη από τους κρητικούς επειδή παρέλειψε να αναφερθεί στη συμβολή του ‘Α Ανεξάρτητου Τάγματος Κρητών στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας. Μάλιστα δεσμεύθηκε δημόσια στον συγγενή και συγχωριανό μου στρατηγό Ιωάννη Αλεξάκη που μπήκε πρώτος Έλληνας αξιωματικός -ανθυπολοχαγός- στην Θεσσαλονίκη ότι σπεύδει να βγάλει άλλη έκδοση που θα αποκαθιστά την αλήθεια. Έτσι και έπραξε. Μάλιστα μια και υπήρξε εκπαιδευτής κατά την επιστράτευση για την Μεραρχία Κρήτης βεβαίωνε -με τη συνήθη υπερβολή του- ότι “ο Κρητικός είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός τύπος της φυλής μας” και το ‘χε συνήθειο να αναφέρεται τιμητικά στην ακολουθία των εξεγέρσεων και επαναστάσεων της Κρήτης: από την επανάσταση του 1770 (Δασκαλογιάννη), του 1821 που κατέπνιξε στο αίμα ο αιγυπτιακός στρατός του Μεχμέτ Αλή, της Γραμπούσας (1825-’28) κι ύστερα διαδοχικά στις εξεγέρσεις του 1833, του 1841, του 1858, του 1866, του 1878, του 1889, του 1895 και βέβαια του 1905 που ενέπνευσε το ελληνικό 1909. Ελπίζουμε ο αμνήμων -αν και κρητικόγαμπρος- εγγονός να σπεύσει όπως ο δικτάτωρ παππούς να ανακαλέσει την απίστευτη κοτσάνα ότι δεν ξεσηκώθηκαν οι Κρητικοί το 1821.




[Με την ευκαιρία ο αναγνώστης μπορεί να ενημερωθεί για τη συμβολή των Κρητών στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης με τον παρακάτω πρόσφατο χαιρετισμό μου στα αποκαλυπτήρια της προτομής του στρατηγού Ιωάννη Αλεξάκη στο Ηράκλειο]




Αναφορά στα “κόκκαλα”
του Μίμη Ανδρουλάκη





Ηντά ’ναι η Κρήτη σας ρωτώ
νησί ’ναι για ιδέα;
ελπίδα, πόνος, τράχαλος
πληγή του Προμηθέα

Σήμερα εδώ, δίπλα στον Άγιο Μηνά -στο όνομα της πληγής που λέγεται Κρήτη- δίνουμε αναφορά στον Γιάννη Αλεξάκη όπως οι παλαιοί, οι ανυπότακτοι, ελεύθεροι καβαλάρηδες των Ορέων έδιναν λογαριασμό μόνο στα κόκκαλα των αγωνιστών τους.

Αυτές τις στιγμές επιστρέφω στην εφηβεία μου και ξανακούω το συχωριανό και συγγενή μας Γιάννη Αλεξάκη στη βρύση που έφτιαξε ο παππούς του, κάτω από τους αρχαίους πλάτανους, να ανιστοράται τη μεγάλη στιγμή του όταν η διμοιρία του έμπαινε πρώτη με το Α’ Ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών στη Θεσσαλονίκη ανήμερα του Αγίου Δημητρίου του 1912. Τότε ο Ταγματάρχης του, ο ηρωικός Γιώργος Κολοκοτρώνης, εγγονός του Γέρου, φώναξε: “Δε στο ‘λεγα μωρέ Γιάννη ότι εμείς οι Κρητικοί θα μπούμε πρώτοι στη Θεσσαλονίκη;”. Ο Γιώργης Κολοκοτρώνης ένιωθε κρητικός. Αυτός πρέπει να κατέβηκε εθελοντής με τον Τιμολέοντα Βάσσο, κόλλησε κι έζησε στην Κρήτη. Τον βρίσκουμε να κατοικεί στον Αλικιανό και να συμμετέχει στα κρητικά τσιμπούσια της στενής παρέας του Ελευθερίου Βενιζέλου στα λίγα ξέγνοιαστα χρόνια του μελλοντικού εθνάρχη (1906-1909). Σήμερα, μαζί με τον Στρατηγό Αλεξάκη, τιμούμε και το Α’ Ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών. “Ανεξάρτητο” γιατί η Κρήτη δεν είχε ακόμη τυπικά ενωθεί με την Ελλάδα. Από τους χίλιους άνδρες του απόμειναν 50. Ο ανθυπολοχαγός Γιάννης Αλεξάκης ήταν ο μόνος επιζήσας βαθμοφόρος του με διαμπερές τραύμα στο στήθος -που του έγλειψε την καρδιά-  στην τελευταία και πιο αιματηρή μάχη του Δεύτερου Βαλκανικού στο φοβερό και τρομερό ύψωμα 1378. Το ύψωμα αυτό κατέχει μια συμβολική θέση στην δική μου πολιτική σκέψη. Τη μια το καταλάμβαναν οι Έλληνες, την άλλη οι Βούλγαροι. Μάχη σώμα με σώμα. Το ύψωμα έμεινε τελικά προσωρινά ακάλυπτο λόγω αμοιβαίας εξάντλησης των αντιπάλων. Δίδαγμα -μεταφορικό- πως η ζωή δεν είναι πάντα zero-sum-game (παίγνιο μηδενικού αθροίσματος), ό,τι χάνει ο ένας δεν το κερδίζει υποχρεωτικά ο άλλος.

Η γενναιότητα ήταν η μια διάσταση του Αλεξάκη. Η φρόνησις ήταν η άλλη, η βαθύτερη επίγνωση των ορίων. Η τρίτη ήταν η σοφία. Η γιαγιά μου, η συγχωρεμένη Αργυρώ Αλεξάκη, όταν έβλεπε ένα κοπέλι να βαστά βιβλία ή περιοδικά και να διαβάζει κάτω από τον πρίνο σχολίαζε “είναι σαν τον Αλεξογιάννη”. Υπάρχει μια βαθιά παράδοση θυμοσοφίας -λιτής και πυκνής- στο σόι των Αλεξάκηδων.
Δήμαρχοι του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου -Γιάννη Κουράκη και Δημήτρη Κουνενάκη-, Στρατηγέ Ιωάννη Ηλ. Αλεξάκη που φροντίζεις πάντα να μένει ζωντανή η μνήμη του θείου σου, φίλες και φίλοι Ηρακλειώτες να μου επιτρέψετε να θεωρήσω την τοποθέτηση της προτομής του Γιάννη Αλεξάκη -δίπλα σ’ αυτήν του φίλου και συναγωνιστή του Κατεχάκη -στην πλατεία της Αγίας Αικατερίνης μια ξεχωριστή τιμή και για τη γενέτειρά του, το ταπεινό αλλά όμορφο χωριό μας Έξω Ποτάμοι Λασιθίου στις κορφές της Δίκτης.
Στρέφομαι προς την προτομή σου γενναίε Στρατηγέ και τιμώ τη μνήμη σου με μια μαντινάδα που αφιέρωσαν οι Κρητικοί στον Ελευθέριο Βενιζέλο, στον οποίο εσύ έμεινες πιστός μέχρι το τέλος:

Εσύ ’σαι τσ’ αστραπής παιδί
και τση βροντής εγγόνι
σα θες αστράφτει και βροντά
σα θέλεις ρίχνει χιόνι


Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

ΒΟΥΝΤΟΥ: Placebo εναντίον nocebo



  • Ο success guru στις διεθνείς τελετές μαύρης μαγείας του υπεραισιόδοξου κλαμπ Positive Thinking καλεί μαινόμενος τους οπαδούς του να κραυγάσουν όλοι μαζί τρεις φορές:
-Don’t worry, Don’t worry, Don’t worry! -Optimism, Optimism, Optimism!
-Win, Win, Win! -Smile, Smile, Smile! -Get rid of the negative people in your life! (Ξεφορτωθείτε τους αρνητικούς ανθρώπους στη ζωή σας!)
-Απαγορεύονται τα κακά νέα! -Φως στο τούνελ! -Επιτέλους  ήλιος!


  • Ο catastrophe guru επαναλαμβάνει τελετουργικά με τους ωρυόμενους πιστούς του υπεραπαισιόδοξου κλαμπ Negative Thinking:
-Καταστροφή! -Αποκάλυψη! -666! Ιερεμίας, Δανιήλ, Ιωάννης, Δάντης! -Όσο χειρότερα τόσο καλύτερα! -Pessimism, Pessimism, Pessimism! -Απαγορεύονται τα καλά νέα! -Το φως στο τούνελ είναι ο Ήλιος του Θανάτου!



Οι πρώτοι βλέπουν μόνο επιτυχίες και ευκαιρίες εκεί που οι δεύτεροι προσέχουν ψυχαναγκαστικά μόνο τις αποτυχίες, τους κινδύνους, τα προβλήματα. Θεραπευτική αγωγή placebo δια της θεραπευτικής αυθυποβολής. Nocebo, αρρωσταίνουμε δια της αρνητικής αυθυποβολής. Positive Thinking, η ανέμελη υπεραισιοδοξία στην άνοδο, το ψυχολογικό υπόβαθρο της φούσκας που έφερε την ακολουθία των τριών κρίσεων την προηγούμενη δεκαετία (χρηματιστηριακή, χρηματοπιστωτική, δημοσίου χρέους). Negative Thinking, η αυτοεπιβεβαιούμενη αρνητική προσδοκία στην κάθοδο των αγορών. Δυο εναλλασσόμενοι ψυχολογικοί κύκλοι στο boom και bust των αγορών. Εμείς με σειρά βιβλίων τη δεκαπενταετία που πέρασε σας καλούσαμε επίμονα να φοβάστε όταν οι πολλοί σ’ ευφορία τρέχουν σαν κοπάδι αμέριμνοι στην ίδια κατεύθυνση και να είστε άφοβοι όταν οι πολλοί τρέμουν από φόβο και πανικόβλητοι το βάζουν στα πόδια στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Σήμερα ξανά υποδεικνύουμε:

Ούτε placebo, ούτε nocebo. Crisis management μακράς διάρκειας σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας, με τρία και μισό σενάρια, με ψυχρή στάθμιση των συν πλην, με συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης νέας κατάστασης, στη μεταβαλλόμενη “ψυχική” διάθεση των αγορών στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τον κόσμο.

Τετάρτη 9 Απριλίου 2014

“Εδώ είναι Κρήτη, εδώ είναι ο Νότος”, ξαδέλφη Άνγκελα!


οι Μινωίτες στη Γερμανία το 1400 π.Χ.!

Ηράκλειο. Ο Θωμάς, ο Φορτετσανάκης αναγγέλλει διακριτικά στoυς συνέδρους της Ένωσης Επιμελητηρίων όλης της Ελλάδας ότι φεύγει νυχτιάτικα να σφάξει δύο βόδια για να τους φιλέψει αύριο στο χωριό του, τον Άγιο Θωμά. “Έχετε δει ποτέ σουβλιστό ολόκληρο βόδι; Θα κάνουμε ένα κρητικό γλέντι στα χωράφια να σκάσει η Μέρκελ από το κακό της!”. Έτσι είπε ο Θωμάς, ο άνθρωπος που παράγει μοσχαρίσιο κρέας από τα αρωματικά χόρτα της κρητικής υπαίθρου και θεωρεί ντροπή τις γιγάντιες εισαγωγές του από την Ευρώπη. Οι άπιστοι Θωμάδες υπέθεσαν ότι το λέει μεταφορικά με πρώτο τον Μίχαλο, τον Πρόεδρο. “Αυτά δε γίνονται”, ψιθύριζαν. Μόνο ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου Μανόλης Αλιφιεράκης χαμογελούσε πονηρά. Την άλλη μέρα -Κυριακή 6 Απριλίου- ένα ολόκληρο χωριό άνοιξε τα σπίτια του στους καλεσμένους από την Μεσσηνία και Αρκαδία, μέχρι τα Γιάννενα, το Κιλκίς, τον Έβρο. Έτσι εμείς που νηστεύουμε την βγάλαμε με την τσίκνα, τις νωπές αγκινάρες, τις ελιές και τα ντολμαδάκια ενώ οι ξένοι και οδοιπόροι -που απαλλάσσονται εθιμικά από τη νηστεία- απόλαυσαν ένα σουβλιστό βόδι λουκούμι. Εκεί που τσούγκριζαν “στην υγειά μας, να σκάσει η Μέρκελ!”, εκεί ανάμεσα στις λύρες, στους χορούς και τις μπαλοθιές ο διάσημος καθηγητής της Γραμμικής Β’ Μηνάς Τσικριτσής βγάζει το laptop του και αποδεικνύει ότι η Άνγκελα είναι μακρινή ξαδέρφη μας. Υπερβολή μια και “Κρήτες αεί ψεύται”, κατά το αρχαίο ρητό; Κι όμως τα τελευταία αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν πως οι Μινωίτες γύρω στα 1400 π.Χ. άφησαν τα ίχνη, τις γνώσεις και το γενετικό τους υλικό σε περιοχές της Γερμανίας ταξιδεύοντας από τον Κομμό, το λιμάνι της Φαιστού στην Νότια Κρήτη περιμετρικά μέχρι τη Nordfriesland και μέσα από το Δούναβη μέχρι τη Βαυαρία! Οι πιο επιχειρηματικοί τύποι στο γλέντι είδαν στην απροσδόκητη αυτή συγγένεια του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού με τη Γερμανία νέες ευκαιρίες για τον ελληνικό τουρισμό. Έτσι με τις ρακές -“να σκάσει η ξαδέλφη, η Μέρκελ! Εδώ είναι Κρήτη!”- μια αιφνίδια καταιγίδα με χαλάζι διέκοψε στο τέλος του ένα από τα μεγαλύτερα κρητικά γλέντια στην ύπαιθρο του Αγίου Θωμά. Εκείνη την στιγμή ο λυράρης τραγουδούσε:

η αγάπη σου είναι ψεύτικη
σαν τ’ Απριλιού το χιόνι
απού το στρώνει αποβραδίς
και το πρωί το λιώνει


Ο χάρτης περιγράφει το ταξίδι του Μινωίτη πρίγκιπα στις βόρειες θάλασσες.




Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη “συγγένεια” βλέπε τα έργα του ανθρωπολόγου Hans Peter Duerr: Tränen der Göttinnen, Die Fahrt der Argonauten.

Τρίτη 8 Απριλίου 2014

“Κόψτε” - έμμεσα - νέο χρήμα πριν είναι πολύ αργά!

Κατέθεσα πριν λίγες ημέρες την ακόλουθη ερώτηση προς τον υπουργό Οικονομικών:

---
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Οικονομικών: κ. Γιάννη Στουρνάρα
Θέμα: “Κόψτε” - έμμεσα - νέο χρήμα πριν είναι πολύ αργά!
“Αυτά δεν γίνονται, είναι εκτός πλαισίου της Ευρωζώνης!” ήταν η πάγια αυτόματη άρνηση των αξιωματούχων της Ευρωζώνης και των εγχώριων απολογητών τους σε κάθε πρόταση παροχής μη συμβατικής ρευστότητας η οποία θα οδηγούσε τελικά στο να “κοπεί” -έμμεσα- νέο χρήμα. Ωστόσο η δύναμη των πραγμάτων εν μέσω κρίσης συχνά αποδεικνύεται ισχυρότερη από τις εμμονές και τις αγκυλώσεις. Έτσι ο Ντράγκι, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ αναγκάστηκε να κάνει τη δήλωση “ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί” για να αποφύγει τη χρεοκοπία του ευρώ και αυτή η πλατωνική δήλωση συνέβαλε σε μια προσωρινή σταθεροποίηση αλλά όχι στην ανάκαμψη. Τώρα το γεράκι της σφιχτής νομισματικής πολιτικής και της γενικευμένης λιτότητας ο Πρόεδρος της Bundesbank Βάιντμαν, υπό την πίεση της νέας μεταβολής της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου που απειλεί τις γερμανικές εξαγωγές άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η ΕΚΤ να περάσει σε πιο επιθετικές, μη συμβατικές μορφές ρευστότητας. Ωστόσο είναι επείγουσα ανάγκη, υπό την απειλή και του αποπληθωρισμού, να περάσει το Ευρωσύστημα από τις πλατωνικές δηλώσεις και την παθητικότητα σε μια σειρά πρακτικά μέτρα τα οποία έχουμε προτείνει επίμονα τα τελευταία χρόνια με σειρά ερωτήσεων οι οποίες παραμένουν αναπάντητες.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός

Η κυβέρνηση θα ξεπεράσει την ενοχική αδράνειά της σ’ αυτό το ζήτημα και θα θέσει επιτακτικά στο Eurogroup και στο Συμβούλιο Κορυφής την ανάγκη να υιοθετηθεί ο κατάλληλος συνδυασμός μέτρων από την παρακάτω εργαλειοθήκη μη συμβατικής ρευστότητας:
• εγγύηση από την ΕΚΤ στις τιτλοποιήσεις νέας γενιάς για δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις
• χαλάρωση των κριτηρίων για φθηνό δανεισμό των τραπεζών από την ΕΚΤ αποκλειστικά για τα δάνεια στις ΜμΕ
• αγορά αναπτυξιακών ομολόγων που πρέπει να εκδώσει η ΕΤΕπ (Σχέδιο Μάρσαλ)
• απευθείας αγορά assets τραπεζών και επιχειρήσεων
• αναγγελία της κοινής πρόθεσης για δοκιμαστική έκδοση ευρωομολόγου
• περιορισμός της παρακράτησης που κάνει η ΕΚΤ στα ομόλογα που δέχεται ως εγγυήσεις για τη χορήγηση δανείων προς τις ελληνικές τράπεζες
Ο ερωτών Βουλευτής
Δημήτριος Ανδρουλάκης